δοκιμαστικό κουϊζ

Δοκιμαστικό » Exam Software

Αφηγηματικός...χάρτης

Αρχαία Α'Λυκείου:θέματα εξετάσεων 2013

28-5-2013

Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Α. Κείμενο: ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΊΣΤΟΡΙΑΙ, Βιβλίο 3, κεφάλαιο 71-72

[3.71.1] Δράσαντες δὲ τοῦτο καὶ ξυγκαλέσαντες Κερκυραίους εἶπον ὅτι ταῦτα καὶ βέλτιστα εἴη καὶ ἥκιστ’ ἂν δουλωθεῖεν ὑπ’ Ἀθηναίων, τό τε λοιπὸν μηδετέρους δέχεσθαι ἀλλ’ ἢ μιᾷ νηὶ ἡσυχάζοντας, τὸ δὲ πλέον πολέμιον ἡγεῖσθαι. Ὡς δὲ εἶπον, καὶ ἐπικυρῶσαι ἠνάγκασαν τὴν γνώμην. [3.71.2] Πέμπουσι δὲ καὶ ἐς τὰς Ἀθήνας εὐθὺς πρέσβεις περί τε τῶν πεπραγμένων διδάξοντας ὡς ξυνέφερε καὶ τοὺς ἐκεῖ καταπεφευγότας πείσοντας μηδὲν ἀνεπιτήδειον πράσσειν, ὅπως μή τις ἐπιστροφὴ γένηται. [3.72.1]Ἐλθόντων δὲ οἱ Ἀθηναῖοι τούς τε πρέσβεις ὡς νεωτερίζοντας ξυλλαβόντες, καὶ ὅσους ἔπεισαν, κατέθεντο ἐς Αἴγιναν. [3.72.2] Ἐν δὲ τούτῳ τῶν Κερκυραίων οἱ ἔχοντες τὰ πράγματα ἐλθούσης τριήρους Κορινθίας καὶ Λακεδαιμονίων πρέσβεων ἐπιτίθενται τῷ δήμῳ, καὶ μαχόμενοι ἐνίκησαν.[3.72.3] Ἀφικομένης δὲ νυκτὸς ὁ μὲν δῆμος ἐς τὴν ἀκρόπολιν καὶ τὰ μετέωρα τῆς πόλεως καταφεύγει καὶ αὐτοῦ ξυλλεγεὶς ἱδρύθη, καὶ τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα εἶχον· οἱ δὲ τήν τε ἀγορὰν κατέλαβον, οὗπερ οἱ πολλοὶ ᾤκουν αὐτῶν, καὶ τὸν λιμένα τὸν πρὸς αὐτῇ καὶ πρὸς τὴν ἤπειρον.

Β. Ερωτήσεις

1.      Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Δράσαντες δὲ ...ἐπιστροφή γένηται» (κεφ. 71).

Μονάδες 30

2.      α) Ποιες ενέργειες έκαναν οι ολιγαρχικοί μετά τη δολοφονία των αρχηγών των δημοκρατικών (κεφ. 71); Να αναφέρετε τα αντίστοιχα χωρία του κειμένου και να εξηγήσετε σε τι απέβλεπε κάθε ενέργειά τους.

Μονάδες 10

β) Πώς χαρακτηρίζονται οι ολιγαρχικοί με βάση τις ενέργειές τους αυτές;

Μονάδες 5

3.      Στο κεφάλαιο 72 α) να συγκεντρώσετε τις λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν τις ενέργειες των Αθηναίων και των Πελοποννησίων αντίστοιχα.

Μονάδες 10

β) Να εξηγήσετε το ρόλο που διαδραμάτισαν οι Αθηναίοι και οι Πελοποννήσιοι στην εξέλιξη των πραγμάτων στην Κέρκυρα.

Μονάδες 5

4.      Ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της γλώσσας και του ύφους του Θουκυδίδη(επιγραμματικά);

Μονάδες 10

5.      Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον τύπο που σας ζητείται στην παρένθεση.

Ὀλίγοι .....(1)...... (δράω-ῶ, γ’ πληθ. οριστ. ενεστ) τοῦτο, .......(2)........ (ξυγκαλέω-ῶ. γ’πληθ. οριστ. ενεστ.) Κερκυραίους καὶ λέγουσι: «Ἄνδρες Κερκυραῖοι, ἡσυχάζωμεν μιᾷ ......(3)....... (τριήρης, δοτ. εν.),τὸ δὲ πλέον πολέμιον ἡγώμεθα!

Πρέσβεις περί τῶν πεπραγμένων διδάσκουσι: «Ὅσοι .......(4)...... (καταφεύγω, β’πλ. πρκ) ἐκεῖ, μὴ .........(5).... (πράττω, β’πλ. προστ.ενεστ.) τι  ἀνεπιτήδειον»

Τριήρης Κορινθία ......(6)...... (ἀφικνοῦμαι,  γ’εν. οριστ. αορ. β’) καὶ ......(7)........... (ἄγω, γ’εν. οριστ. αορ. β’) Λακεδαιμονίους .......(8) ...... (πρεσβευτής, αιτ. πληθ.).

Τῇ ὑστεραῖᾳ ......(9)........ (νὺξ, δοτ. εν.) ὁ δῆμος .......(10)....... (καταφεύγω, γ’εν. ορ. αορ. β’) ἐς τὰ μετέωρα τῆς πόλεως.

Μονάδες 10

6.      Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία του πίνακα Α με την συντακτική αναγνώρισή τους στον πίνακα Β και τη λειτουργία τους στον πίνακα Γ (κάποια στοιχεία του πίνακα Γ θα χρησιμοποιηθούν περισσότερες από μία φορές).

Α. Λέξεις/φράσεις κειμένου	Β. Αναγνώριση	Γ. Λειτουργία
1.      ἡσυχάζοντας	i.        εμπρόθετος προσδιορισμός
2.      ὡς δὲ εἶπον	ii.     δευτερεύουσα ειδική πρόταση
3.      διδάξοντας	iii.   αναφορική/επιθετική μετοχή	α. αντικείμενο
4.      ὡς ξυνέφερε	iv.    επιρρηματική μετοχή,  γενική απόλυτη	β. επιρρηματικός προσδιορισμός τόπου
5.      ὅπως μὴ τις ἐπιστροφή γένηται	v.      επιρρηματική μετοχή, συνημμένη σε αντικείμενο ρήματος	γ.  επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
6.      ὅσους ἔπεισαν	vi.    επιρρηματική μετοχή, συνημμένη σε υποκείμενο απαρεμφάτου	δ. επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
7.      ἐν δὲ τούτῳ	vii. δευτερεύουσα χρονική πρόταση	ε. υποκείμενο
8.      οἱ ἔχοντες	viii.           εμπρόθετος προσδιορισμός	στ. επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού
9.      ἐλθούσης	ix.    δευτερεύουσα τελική πρόταση
10.  ἐς τὴν ἀκρόπολιν	x.      δευτερεύουσα αναφορική πρόταση

Μονάδες 10

7.      α) Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις χρησιμοποιώντας λέξεις του  αρχαίου κειμένου (με τη μορφή που συναντώνται στο κείμενο) που έχουν, όμως, διαφορετική σημασία ή σημασιολογική απόχρωση στα νέα ελληνικά.

1. Η τροχαία παίρνει έκτακτα μέτρα για να διευκολύνει την ................. των εκδρομέων.

2. Ο .................. Ηρακλείου οργάνωσε μια ημερίδα για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού.

3. Δεν μου αρέσει να μου πειράζουν τα ................... μου, γι’αυτό σε παρακαλώ, όταν χρησιμοποιείς κάτι από το γραφείο μου, να το βάζεις αμέσως μετά στη θέση του.

4.  Ο παππούς μου πάντοτε διέφερε από τους παππούδες των άλλων παιδιών, ............... όχι μόνο στο ντύσιμο αλλά και στη διασκέδαση και στις ιδέες του.

5. Ο Ορέστης ................ ακόμη και σε αθέμιτα μέσα για να πετύχει το σκοπό του, γι’αυτό δεν τον θεωρώ άτομο με ηθικές αρχές.

Μονάδες 5

β) Να βρείτε τις λέξεις του αρχαίου κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παρακάτω λέξεις: ανασχετικός, ανάθεση, διήγηση, διοίκηση, προκατάληψη.

Μονάδες 5

Γλώσσα Β'Λυκείου:Θέματα εξετἀσεων 2013

Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ένα δίκτυο για όλους!

Αν οι κυβερνήσεις μπορούσαν να γυρίσουν το ρολόι 30 χρόνια πίσω, θα επέτρεπαν να σχεδιαστεί το Internet;

Στον κόλπο της Βεγγάλης[1] η εποχή των μουσώνων[2] αργεί ακόμη, αλλά οι θύελλες δεν λείπουν. Στα ψαράδικα χωριά νεαροί καθισμένοι μπροστά στους υπολογιστές τους (παλιατζούρες που αγόρασε η κοινότητα) παρακολουθούν μέσω δορυφόρου τις προβλέψεις των μετεωρολογικών υπηρεσιών όλου του κόσμου, και έτσι οι ψαράδες είναι τώρα πιο σίγουροι ότι θα γυρίσουν το βράδυ στο σπίτι τους. Αλλά βλέπουν και τις τιμές του ψαριού στην πόλη, και έτσι οι εκμεταλλευτές μεσάζοντες λίγο λίγο εξαφανίζονται, καθώς και τον προϋπολογισμό της κοινότητας, και έτσι οι διεφθαρμένοι τοπικοί τυραννίσκοι δεν είναι πια ανεξέλεγκτοι.

Ούτε και η (εξίσου διεφθαρμένη) κεντρική κυβέρνηση της Ινδίας είναι ανεξέλεγκτη: πέρυσι οι αποκαλύψεις μιας εφημερίδας του Δικτύου ανάγκασαν σε παραίτηση δύο ισχυρότατους υπουργούς.

Οι βασικές αρχές (τεχνολογικές αλλά και φιλοσοφικές) που διέπουν τον σχεδιασμό και τη λειτουργία ενός συστήματος αποτελούν την αρχιτεκτονική του. Η αρχιτεκτονική λοιπόν του Δικτύου είναι ίσως η πιο δημοκρατική που έχει δει ο κόσμος από τον καιρό του Κλεισθένη: Πρώτα πρώτα το Δίκτυο είναι ανοιχτό (όποιος συμμορφώνεται με τους κανόνες όχι μόνο παίζει αλλά και συμμετέχει στην εξέλιξη των κανόνων). Με αυτόν τον τρόπο το Δίκτυο προσήλκυσε τις 12.000 εταιρείες που το έχτισαν και το λειτουργούν, και τις πολύ περισσότερες άλλες που το χρησιμοποιούν, και έτσι έγινε η καρδιά της παγκόσμιας οικονομίας. («Καρδιά» σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι, πρώτον, διεκπεραιώνει τις πιο βασικές λειτουργίες της σημερινής οικονομίας, δηλαδή την παραγωγή-μετάδοση της γνώσης και το εμπόριο, και, δεύτερον, είναι αδύνατο να τη σταματήσεις αν ορισμένα παρεπόμενα της λειτουργίας της σου είναι δυσάρεστα...)

Επίσης, το Δίκτυο έχει την ιδιότητα που φέρει την τεχνική ονομασία end-to-end. Δηλαδή όλες οι επικοινωνίες (μηνύματα, ιστοσελίδες, βίντεο ή μουσική) κατατέμνονται από τον αποστολέα σε μικρούς «φακέλους» και οι δρομολογητές (οι υπολογιστές-ταχυδρόμοι που ελέγχονται από τις 12.000 εταιρείες) απλώς περνάνε ο ένας στο άλλον κλειστούς φακέλους ­ χωρίς τη δυνατότητα ελέγχου του περιεχομένου του φακέλου, λογοκρισίας, τήρησης προτεραιότητας ή άλλης διάκρισης. Η δυνατότητα της επικοινωνίας διαχωρίστηκε από το περιεχόμενο της επικοινωνίας και η δυνατότητα ελέγχου σχεδόν εκμηδενίστηκε.

Τέλος, το Δίκτυο στηρίχθηκε στην υπολογιστική τεχνολογία, που έχει την ιδιότητα της οικουμενικότητας: η ίδια τεχνολογία που διευκολύνει το εμπόριο και την ψυχαγωγία μπορεί  αναγκαστικά και από τεχνολογική νομοτέλεια ­να χρησιμοποιηθεί για την ανθρώπινη επικοινωνία και την κοινωνική κριτική.

Η αρχιτεκτονική του Δικτύου ορίστηκε πριν από περίπου 30 χρόνια από τους Βίντον Σερφ και Μπομπ Καν. Πολύ μελάνι έχει χυθεί για το αν οι δύο μεγάλοι πρωτοπόροι είχαν προβλέψει τα ανατρεπτικά αποτελέσματα των σοφών επιλογών τους. Αλλά αυτό που σίγουρα δεν είχαν προβλέψει ήταν ότι ένας φυσικός ονόματι Τιμ Μπέρνερς-Λι, και αυτός τελείως τυχαία κι ενώ έψαχνε να βρει τρόπους για να μαθαίνονται γρήγορα τα αποτελέσματα της Φυσικής, θα εφεύρισκε το 1989 τον Παγκόσμιο Ιστό που ταίριαξε στο ανοιχτό και end-to-end Δίκτυο καλύτερα και από το γοβάκι της Σταχτοπούτας. Ολοι γίναμε ξαφνικά και εκδότες και αναγνώστες με παγκόσμια εμβέλεια, και η επανάσταση ολοκληρώθηκε.

Από τότε το Δίκτυο άρχισε να απορροφά τη δύναμη και το κύρος του κράτους, αλλά και να γίνεται, σιγά-σιγά, στίβος αμφισβήτησής του. Γιατί όπως οι καταναλωτές είδαν στην αρχή το ηλεκτρονικό εμπόριο σαν ευκαιρία για ενημέρωση, και αργότερα προχώρησαν σε εμπορικές συναλλαγές μέσω Δικτύου, έτσι και οι πολίτες, που στην αρχή μπορούσαν μόνο να πληροφορούνται για τη διακυβέρνησή τους, θα απαιτήσουν κάποτε την άμεση δημοκρατία που το Δίκτυο καθιστά εφικτή. Οσο για τις ανελεύθερες χώρες, όπως η Κίνα και η Σαουδαραβία, αυτές με το δίκιο τους βλέπουν το Δίκτυο σαν τον πιο αμείλικτο εχθρό. Κοντολογίς, όλες οι κυβερνήσεις νιώθουν τη θανάσιμη απειλή του Δικτύου,­ αλλά πώς να ξεριζώσουν την ίδια τους την καρδιά;

Σαν παραμύθι δεν είναι; Οραματιστές επιστήμονες, αναζητώντας την αλήθεια και την τεχνολογική πρόοδο και ακολουθώντας τα δημοκρατικά τους ένστικτα ­ σκόνταψαν λίγο-πολύ τυχαία σε ένα παντοδύναμο, ευέλικτο, ύπουλο και απόρθητο τέχνημα. Το οποίο, αργά αλλά σταθερά, οδηγεί όλον τον κόσμο προς τη δημοκρατία.

Χρίστος Παπαδημητρίου(πρόεδρος του Τμ. Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Berkley) , εφ. Το Βήμα, 03-02-2002, http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=140050

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε. (100-120 λέξεις).

Μονάδες 25

Β1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 80-100 λέξεων το περιεχόμενο της φράσης που ακολουθεί: «Όλοι γίναμε ξαφνικά και εκδότες και αναγνώστες με παγκόσμια εμβέλεια».

Μονάδες 10

Β2        α. Να βρείτε τα δομικά στοιχεία της προτελευταίας παραγράφου του κειμένου: «Από τότε το Δίκτυο ...την ίδια τους την καρδιά;»

Μονάδες 6

β. Να προσδιορίσετε το είδος του σχολίου που εκφράζουν τα σημεία στίξης (θαυμαστικό και ερωτηματικό) στον τίτλο και στον υπότιτλο ΚΑΙ να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 4

Β3. Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: συμμορφώνεται, αναγκαστικά, εφικτή, κοντολογίς, ύπουλο.

Μονάδες 5

Β4. α.Να αναφέρετε τέσσερα (4) παραδείγματα ποιητικής λειτουργίας του λόγου μέσα από το κείμενο.

Μονάδες 4

β. Στις παρακάτω προτάσεις να δηλώσετε το είδος της σύνταξης (ενεργητική ή παθητική) ΚΑΙ να μετατρέψετε την ενεργητική σε παθητική ή το αντίστροφο.

Οι αποκαλύψεις μιας εφημερίδας του Δικτύου ανάγκασαν σε παραίτηση δύο ισχυρότατους υπουργούς.

Όλες οι επικοινωνίες κατατέμνονται από τον αποστολέα σε μικρούς «φακέλους».

Πώς να ξεριζώσουν την ίδια τους την καρδιά;

Μονάδες 6

Γ. Συμμετέχετε ως εκπρόσωπος του σχολείου σας στη Βουλή των Εφήβων όπου συζητείται η ενεργός παρουσία των νέων στα κοινά. Να γράψετε την εισήγησή σας στην οποία θα αναφέρεστε  α) στον τρόπο και β) στις προϋποθέσεις με τις οποίες το Διαδίκτυο μπορεί να βοηθήσει τους νέους να γίνουν ενεργοί και συνειδητοποιημένοι πολίτες της χώρας αλλά και της παγκόσμιας κοινότητας.(350-450 λέξεις)

Μονάδες 40

Να απαντήσετε σε όλα τα θέματα στην κόλλα αναφοράς.

Καλή επιτυχία!

---

[1] Κόλπος  στη ΝΑ. Ασία,  μεταξύ της Ινδικής χερσονήσου και της ΝΑ. Ασίας, της Μαλαϊκής χερσονήσου.

[2] Ισχυροί εποχικοί άνεμοι που δημιουργούνται στον Ινδικό Ωκεανό και οι οποίοι, το καλοκαίρι, συνοδεύονται από καταρρακτώδεις βροχές.

η αποφράς ημέρα και η δραστηριότητά της

Apofras drastiriotita from skaliora

Αεί και α-e διδασκομένη!

Η διά βίου εκπαίδευση...στην πράξη! Είμαστε αεί διδασκομένοι όλοι μας και, τον τελευταίο καιρό, αυτή η συνεχιζόμενη επιμόρφωση για πολλούς από εμάς περνάει μέσα από ηλεκτρονικά μονοπάτια, εξ'ου και το α-e-διδασκομένη! (Ευχαριστώ την Κωνσταντίνα, την επιμορφώτριά μας, που σκέφτηκε το λογοπαίγνιο).

Για κάποιους τα ιστολόγια, οι υπερσυνδέσεις, οι ιστοεξερευνήσεις είναι πράγματα πολύ συνηθισμένα, για εμένα που τα ανακαλύπτω, περισσότερο ή λιγότερο, τώρα είναι συναρπαστικά, ενίοτε τρομακτικά, οπωσδήποτε ενδιαφέροντα και σίγουρα αλλάζουν τον τρόπο σκέψης μας (ελπίζουμε και τον τρόπο εργασίας).
Οι δυο προηγούμενες αναρτήσεις δείχνουν ακριβώς αυτό:  η πρώτη (χρονολογικά)πρόκειται για ένα φύλλο εργασίας για το Νέα περί του θανάτου... στη Λογοτεχνία της Β'Λυκείου που ετοίμασα και έδωσα στους μαθητές μου φέτος. Οι πίνακες στην αρχή τους κινητοποίησαν, με το αρχικό ποίημα θυμήθηκαν βασικά στοιχεία του υπερρεαλισμού, με το απόσπασμα του Μπολιβάρ εντοπίσαν τον κοινωνικό προβληματισμό του ποιητή, με τα παρατιθέμενα ποιήματα εντοπίσαν ομοιότητες μορφικές και περιεχομένου, συζητήσαμε για το ρόλο της τέχνης, του ποιητή, το αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό μήνυμα των κειμένων και προσεγγίσαμε το ανθολογούμενο ποίημα με βάση τις ερωτήσεις. Κλείσαμε με το ποίημα του Καββαδία που χρησίμευσε και ως παράλληλο και ως πέρασμα /σύντομη εισαγωγή στην ποίηση του Καββαδία. Συνολικά, χρειαστήκαμε 2-3 διδακτικές ώρες.
Η δεύτερη ανάρτηση είναι, στην ουσία, μια άσκηση στο πλαίσιο του σεμιναρίου επιμόρφωσης για την χρήση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Για την ακρίβεια, ήταν μια βουτιά στα βαθιά, καθώς μας ζητήθηκε ήδη στη 2η τρίωρη συνάντηση! Οι εργασίες των 4 πρώτων ομάδων έγιναν μέσα στην τάξη, σε μία ώρα. Τις υπερσυνδέσεις (μας τις έδειξε η επιμορφώτρια στην προηγούμενη συνάντηση), τη μορφοποίηση και την εργασία της τελευταίας ομάδας την πρόσθεσα σήμερα και ως εξάσκηση και για να γίνει λίγο πιο ουσιαστικό το ιστολόγιο. Δεν πρόκειται, προφανώς, για κάποια δοκιμασμένη δραστηριότητα, οπότε δεν ξέρω κατά πόσο θα κινητοποιούσε τους μαθητές, ή θα πετύχαινε τους στόχους της. Την ανεβάζω για ανατροφοδότηση.
Καλή συνέχεια!

Φύλλο εργασίας στον Εγγονόπουλο (με την έναρξη του σεμιναρίου)

Επιμόρφωση Β'επιπέδου για την χρήση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση
Πέμπτη 25/4/2013
Να σχεδιάσετε μια δραστηριότητα αξιοποίησης του πρόσθετου υλικού της εμπλουτισμένης έκδοσης των σχολικών εγχειριδίων (προϋποθέσεις: εργασία σε ομάδες, ανάθεση ρόλων σε μαθητές, διερευνητική μάθηση, παραγωγή πολυτροπικών κειμένων)
Κείμενα Β' Λυκείου: Νεότερη ποίηση, υπερρεαλισμός / Εγγονόπουλος: Νέα περί του θανάτου....

1η ομάδα: Οι θεωρητικοί

• ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍Να μελετήσετε την εισαγωγή του σχολικού βιβλίου (Νεότερη ποίηση), την υπερσύνδεση Υπερρεαλισμός, τον όρο "Υπερρεαλισμός" από το //Λεξικό Λογοτεχνικών όρων// και να παρακολουθήσετε από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ το βίντεο της εκπομπής Παρασκήνιο για τον ελληνικό υπερρεαλισμό (α' μέρος).
• Να ετοιμάσετε‍‍‍‍‍‍‍ μια σύντομη παρουσίαση (5') για τους συμμαθητές σας (με τη μορφή power point)‍‍‍‍‍‍‍ όπου θα αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά του υπερρεαλισμού στη λογοτεχνία (να χωρίσετε σε ποίηση / πεζογραφία, μορφή / περιεχόμενο).
• Για να γίνετε πιο κατανοητοί από τους συμμαθητές σας να συνοδεύσετε την παρουσίασή σας επιλέγοντας ένα από τα προτεινόμενα υπερρεαλιστικά ποιήματα. ‍‍‍‍‍‍‍Να επιλέξετε αυτό, που κατά τη γνώμη της ομάδας σας είναι το πιο αντιπροσωπευτικό (να είστε έτοιμοι να στηρίξετε την άποψή σας, αν ρωτηθείτε από τους συμμαθητές σας ΚΑΙ να αναφέρετε ποια συναισθήματα γέννησαν (σε καθένα προσωπικά ή/και στην ομάδα σας).
• Κατά την παρουσίαση στην τάξη να ρωτήσετε ΚΑΙ τους συμμαθητές σας ποια συναισθήματα γεννήθηκαν και σε αυτούς και αφού συγκεντρώσετε τις απαντήσεις σας,‍‍‍‍‍‍‍ να συμπληρώσετε την παρουσίασή σας και ‍‍‍‍‍‍‍να την αναρτήσετε στην ιστοσελίδα της τάξης.‍‍‍‍‍‍‍

(αν θέλετε μπορείτε να συνοδεύσετε το επιλεγόμενο ποίημα με την ανάγνωσή του από τον ίδιο τον ποιητή ή από γνωστούς΄Έλληνες ηθοποιούς, αξιοποιώντας υλικό από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού)‍‍‍‍‍‍‍ ‍‍‍‍‍‍‍

‍‍‍‍‍‍‍2η ομάδα‍‍‍‍‍‍‍: Οι εικαστικοί κ' οι μουσικοί

• Nα παρακολουθήσετε το από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ το βίντεο της εκπομπής Παρασκήνιο για τον ελληνικό υπερρεαλισμό (β' κ' γ΄ μέρος). και να μελετήσετε τις εικόνες με χαρακτηριστικούς πίνακες υπερρεαλιστών ζωγράφων που βρίσκονται στη σελίδα Υπερρεαλισμός.
• Να ετοιμάσετε μια σύντομη παρουσίαση (5') για τους συμμαθητές σας (με τη μορφή power point) όπου θα αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά του υπερρεαλισμού στη ζωγραφική και στη μουσική.
• Να παρουσιάσετε και τους πιο αντιπροσωπευτικούς πίνακες / αποσπάσματα μουσικών κομματιών εξηγώντας γιατί τους επιλέξατε ΚΑΙ ποια συναισθήματα γέννησαν (σε καθένα προσωπικά ή/και στην ομάδα σας).
• Κατά την παρουσίαση στην τάξη να ρωτήσετε ΚΑΙ τους συμμαθητές σας ποια συναισθήματα γεννήθηκαν και σε αυτούς και αφού συγκεντρώσετε τις απαντήσεις σας, να συμπληρώσετε την παρουσίασή σας και να την αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης.

3η ομάδα: Οι βιογράφοι

• Να παρακολουθήσετε από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ τα ντοκυμαντέρ Εποχές κ' συγγραφείς: Ο μυστικός ποιητής Νίκος Εγγονόπουλος και το Η πόλις ελάλησεν και Εικαστικά:Νίκος Εγγονόπουλος.
• Να ετοιμάσετε μια σύντομη παρουσίαση/ βιογραφικό σημείωμα (5') (με τη μορφή power point) για τους συμμαθητές σας όπου θα αναφέρετε βασικά στοιχεία για τη ζωή του Εγγονόπουλου (εστιάζοντας στα σχετικά με το καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό έργο του, αναφέροντας βασικά χαρακτηριστικά του, το πώς έγινε αποδεκτό από την κριτική). Μπορείτε να συνοδεύσετε την παρουσίασή σας με χαρακτηριστικούς πίνακες του καλλιτέχνη (χρήσιμο υλικό μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.engonopoulos.gr ή με αναγνώσεις των ποιημάτων του από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού)
• Να επισημάνετε στο τέλος το πώς, κατά τη γνώμη σας, η καλλιτεχνική πλευρά του έργου του ανταποκρίνεται στη ζωή του ( για την σύνταξη της παρουσίασης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα όσα έχουμε μάθει στην ενότητα Βιογραφικά σημειώματα από την Έκφραση - Έκθεση).
• Κατά την παρουσίασή σας στην τάξη να ρωτήσετε και τους συμμαθητές σας για σημεία που τους εντυπωσίασαν στη ζωή ή/και το έργο του Εγγονόπουλου, να συγκεντρώσετε τις απαντήσεις τους, να συμπληρώσετε με αυτές την παρουσίασή σας και να την αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης σας.

4η ομάδα: Οι φιλόλογοι

• Να μελετήσετε τα προτεινόμενα ποιήματα του Εγγονόπουλου (από την ενότητα Υπερρεαλισμός).
• Να φτιάξετε μια σύντομη παρουσίαση (με τη μορφή power point) όπου θα καταγράφετε μορφικές και θεματικές ομοιότητες και διαφορές (όσες μπορείτε να εντοπίσετε) ανάμεσα στα ανθολογούμενα ποιήματα του Εγγονόπουλου.
• Να αναφέρετε επίσης ΚΑΙ ποιες σκέψεις και συναισθήματα σας γεννήθηκαν κατά την ανάγνωση των ποιημάτων. Όσοι θέλετε, μπορείτε να αποδώσετε εικαστικά (ζωγραφική, φωτογραφία ή ακόμη και με μουσική υπόκρουση της επιλογής σας) τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας και να ενσωματώσετε αυτά τα έργα στην παρουσίασή σας.
• Να συγκεντρώσετε τις σκέψεις και της υπόλοιπης τάξης, να συμπληρώσετε την παρουσίασή σας και να την αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης.

Η άσκηση (στη διάρκεια του σεμιναρίου) ζητούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο υλικό από τις εμπλουτισμένες εκδόσεις του Ψηφιακού Σχολείου. Αν επρόκειτο να εφάρμοζα την δραστηριότητα στην τάξη θα είχα και μία ακόμα ομάδα, ας πούμε:

5η ομάδα: Οι βιογράφοι(2)

• Να αναζητήσετε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τη ζωή, το έργο και το θάνατο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και να παρακολουθήσετε από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ το αφιέρωμα της εκπομπής Παρασκήνιο στον ποιητή.
• Να ετοιμάσετε μια σύντομη παρουσίαση/ βιογραφικό σημείωμα (5') (με τη μορφή power point) για τους συμμαθητές σας όπου θα αναφέρετε βασικά στοιχεία για τη ζωή του Λόρκα (εστιάζοντας στα σχετικά με το καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό έργο του) αλλά ΚΑΙ για τον τρόπο θανάτου του (( για την σύνταξη της παρουσίασης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα όσα έχουμε μάθει στην ενότητα Βιογραφικά σημειώματα από την Έκφραση - Έκθεση).
• Να συνοδεύσετε την παρουσίασή σας με χαρακτηριστικά αποσπάσματα από θεατρικά έργα, ή/και ποιήματα ή/και μελοποιήσεις ποιημάτων του καλλιτέχνη (χρήσιμο υλικό μπορείτε να βρείτε στο αφιερωμα του περιοδικού Ως3, )
• Να αναφέρετε επίσης ΚΑΙ ποιες σκέψεις ή συναισθήματα σας γεννήθηκαν κατά τη σύντομη αυτή γνωριμία με το έργο του Λόρκα ΚΑΙ τον τρόπο θανάτου του.
• Κατά την παρουσίασή σας στην τάξη να ρωτήσετε και τους συμμαθητές σας για σημεία που τους εντυπωσίασαν στη ζωή, το έργο ή/και τον τρόπο θανάτου του Λόρκα, να συγκεντρώσετε τις απαντήσεις τους, να συμπληρώσετε με αυτές την παρουσίασή σας και να την αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης σας.

Φύλλο εργασίας στον Εγγονόπουλο (πριν το σεμινάριο)

Νίκος Εγγονόπουλος (1907 -1985): Έλληνας ζωγράφος και λογοτέχνης

Α. Εισαγωγή

è    Κοιτάζοντας τους παρακάτω πίνακες και διαβάζοντας το ποίημα που ακολουθεί, ποια χαρακτηριστικά της τέχνης του Εγγονόπουλου μπορείτε να επισημάνετε;

Ο ποιητής και η μούσα

Ο ποιητής κι ο ήρωας

για να διαβάσετε για τη ζωή του, να δείτε πίνακές του, να διαβάσετε ποιήματά του ή να ακούσετε τον ίδιο τον ποιητή ή/και γνωστούς καλλιτέχνες να τα απαγγέλλουν:

http://www.engonopoulos.gr/

http://www.snhell.gr/lections/writer.asp?id=7

Η Ύδρα των πουλιών

Μακρυνές συναυλίες, οπάλινες σπίθες, του πρώτου σπιτιού μας μέσ’ στη λαύρα του θέρους,
Στης Γης του Πυρός την αέναη θήρα, στους κάμπους, στα δάση, στα ουράνια,
Θ’ ασπασθώ απαλά της εικόνος τα χείλη, θα χαρίσω ελπίδες σ’ αχιβάδες και κάστρα
Που βουβά παραστέκουν σ’ όσ’ αγγίζουν οι Μοίρες, κι όταν δύουν στα πεύκα των ειδώλων φεγγίτες
Αυλακώνουν μ’ αλόγατα ξύλινα χαμοκέδρου θωπείες,
Θεωρίες σεπτές μυστικών δεινοσαύρων, στων νερών τις πλεκτάνες που τα ζώσανε κύκνοι,
Μαύροι κύκνοι, γαλάζιοι, όλο ιδέα, και πόθο που λες πάει να σβύση κι αποτόμως γυρεύει
Ν’ ανεβή πιο ψηλά, να γκρεμίση, να σπάση, παραθύρια ν’ ανοίξη, να φωνάξω, να κλάψη,
Να ρημάξω, ν’ αράξη, να σκιστή, να χαράξω στο χαλκό πιο βαθειά, πιο βαθειά,
Περιστέρια, λιοντάρια, των μαλλιών της τη νύχτα, του στρατιώτου το όπλο, τ’ αρβανίτικο χώμα,
Κι όπου φτάση, αν φτάση, φαντασία μετάλλου, λόγια που είπα η Πυθία σε ανύδρους εκτάσεις,
Τροπικούς και πηγάδια θα διαβή, ως να φέξη η αυγή η πλανεύτρα μ’ άυλων Κούρδων κραιπάλη,
Ν’ αγοράση κιθάρες που μου πνίγουν τα μάτια, ως να σύρω τα πέπλα που κρατά η σελήνη,
Στη μορφή μου να δέση τη μορφή των πουλιών.

(για να το ακούσετε σε ανάγνωση του ποιητή: http://www.snhell.gr/lections/content.asp?id=106&author_id=7&page=anthology

Στη συνέχεια διαβάστε αποσπάσματα από το πιο γνωστό, ίσως, ποίημα του Εγγονόπουλου, Μπολιβάρ (1944) αφιερωμένο στον Σιμόν Μπολιβάρ (1783-1830), ήρωα της Λατινικής Αμερικής στον αγώνα της κατά της Ισπανικής αποικιοκρατίας.

è    Τι νομίζετε ότι ήταν αυτό που ενέπνευσε τον Εγγονόπουλο να συνθέσει το ποίημα αυτό:

Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα   ΦΑΣΜΑ ΘΗΣΕΩΣ ΕΝ ΟΠΛΟΙΣ ΚΑΘΟΡΑΝ, ΠΡΟ ΑΥΤΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΦΕΡΟΜΕΝΟΝ   Le cuer d’un home vaut tout l’or d’un païs    ια τους μεγάλους, για τους ελεύθερους,      για τους γενναίους, τους δυνατούς, Αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα,      τα γενναία, τα δυνατά, Γι’ αυτούς η απόλυτη υποταγή κάθε στοιχείου, η σιγή,      γι’ αυτούς τα δάκρυα, γι’ αυτούς οι φάροι,      κι οι κλάδοι ελιάς, και τα φανάρια Όπου χοροπηδούνε με το λίκνισμα των καραβιών και      γράφουνε στους σκοτεινούς ορίζοντες των λιμανιών, Γι’ αυτούς είναι τ’ άδεια βαρέλια που σωριαστήκανε στο      πιο στενό, πάλι του λιμανιού, σοκάκι, Γι’ αυτούς οι κουλούρες τ’ άσπρα σκοινιά, κι οι αλυσίδες,      οι άγκυρες, τ’ άλλα μανόμετρα, Μέσα στην εκνευριστικιάν οσμή του πετρελαίου, Για ν’ αρματώσουνε καράβι, ν’ ανοιχτούν, να φύγουνε, Όμοιοι με τραμ που ξεκινάει, άδειο κι ολόφωτο μέσ’ στη      νυχτερινή γαλήνη των μπαχτσέδων, Μ’ ένα σκοπό του ταξειδιού: προς τ’ άστρα.   Γι’ αυτούς θα πω τα λόγια τα ωραία, που μου τα υπαγόρευσε      η Έμπνευσις, Καθώς εφώλιασε μέσα στα βάθια του μυαλού μου όλο      συγκίνηση Για τις μορφές, τις αυστηρές και τις υπέροχες, του      Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Σίμωνος Μπολιβάρ.

Μπολιβάρ! Όνομα από μέταλλο και ξύλο, είσουνα      ένα λουλούδι μέσ’ στους μπαχτσέδες της Νότιας Αμερικής. Είχες όλη την ευγένεια των λουλουδιών μέσ’ στην καρδιά σου,      μέσ’ στα μαλλιά σου, μέσα στο βλέμμα σου. Η χέρα σου είτανε μεγάλη σαν την καρδιά σου,      και σκορπούσε το καλό και το κακό. Ροβόλαγες τα βουνά κι ετρέμαν τ’ άστρα, κατέβαινες      στους κάμπους, με τα χρυσά, τις επωμίδες,      όλα τα διακριτικά του βαθμού σου, Με το ντουφέκι στον ώμο αναρτημένο, με τα στήθια      ξέσκεπα, με τις λαβωματιές γιομάτο το κορμί σου, Κι εκαθόσουν ολόγυμνος σε πέτρα χαμηλή, στ’ ακροθαλάσσι, Κι έρχονταν και σ’ έβαφαν με τις συνήθειες των πολεμιστών Ινδιάνων, Μ’ ασβέστη, μισόνε άσπρο, μισό γαλάζιο, για να φαντάζης      σα ρημοκκλήσι σε περιγιάλι της Αττικής, Σαν εκκλησιά στις γειτονιές των Ταταούλων,      ωσάν ανάχτορο σε πόλη της Μακεδονίας ερημική.   Μπολιβάρ! Είσουνα πραγματικότητα, και είσαι,      και τώρα, δεν είσαι όνειρο. Όταν οι άγριοι κυνηγοί καρφώνουνε τους άγριους αετούς,      και τ’ άλλα άγρια πουλιά και ζώα, Πάν’ απ’ τις ξύλινες τις πόρτες στ’ άγρια δάση, Ξαναζής, και φωνάζεις, και δέρνεσαι, Κι είσαι ο ίδιος εσύ το σφυρί, το καρφί, κι ο αητός.

Β. Κείμενο

ΝΕΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΟΥ ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ ΣΤΙΣ 19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΤΟΥ 1936 ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΑΝΤΑΚΙ ΤΟΥ ΚΑΜΙΝΟ ΝΤΕ ΛΑ ΦΟΥΕΝΤΕ

............. una accion vil y disgraciado

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.       Τι νομίζετε ότι επιδιώκει ο ποιητής με τα κεφαλαία γράμματα και το μακροσκελή τίτλο;

2.       Ο τίτλος «υπόσχεται» να δώσει νεότερες πληροφορίες για το θάνατο του Λόρκα. Σε ποιο βαθμό πραγματοποιείται αυτή η υπόσχεση;

3.       Τι προοικονομεί το «μότο»του ποιήματος;

4.       Ποια γενική κρίση εκφράζει ο ποιητής για την τέχνη και την ποίηση στους τρεις πρώτους στίχους;

5.       Ποιος είναι ο τόνος του ποιήματος; Ποια η κυρίαρχη διάθεση του ποιητή; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με συγκεκριμένες αναφορές στο κείμενο.

6.       Αν θεωρήσουμε ότι το ποίημα καταγράφει μια διαμαρτυρία του ποιητή, να επισημάνετε: α) σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής και τι καταδικάζει; β) υπάρχει κάποια αντιπρόταση του ποιητή;

7.       Γιατί ο ποιητής αποκαλεί τα χρόνια μας «σακάτικα»; Τι εννοεί με τη φράση: «είθισται/να δολοφονούν/τους ποιητάς»;

8.       Τι δείχνει  ο περιορισμένος αριθμός των ρημάτων και ο χρόνος στον οποίο βρίσκονται;

9.       Με δεδομένο ότι ο Εγγονόπουλος αρχικά δέχτηκε κυρίως χλευαστικά σχόλια για την ποίησή του (εξαιτίας της τολμηρότητας της υπερρεαλιστικής του γραφής), μπορούμε να διακρίνουμε στο ποίημα στοιχεία αυτοσαρκασμού;

10.   Ο Εγγονόπουλος θεωρείται «συνεπής» υπερρεαλιστής. Ποια χαρακτηριστικά του ποιήματος αυτού συνηγορούν υπέρ αυτής της άποψης;

11.   Ποιον από τους παρακάτω τίτλους θα προτιμούσατε για το ποίημα: α) Οι συνθήκες θανάτου του Λόρκα β) Η μοναξιά του καλλιτέχνη γ) Μην πυροβολείτε τον ποιητή δ) Η τραγική μοίρα των πρωτοπόρων. Να δικαιολογήσετε τους λόγους της προτίμησής σας.

12.   Το ποίημα αυτό ανήκει στην ποιητική συλλογή του Εγγονόπουλου «Ἐν ἀνθήρι ἕλληνι λόγῳ»που δημοσιεύθηκε το 1957. Τι μπορεί να ενέπνευσε ή να παρακινήσει τον ποιητή να αφιερώσει στη μνήμη του Ισπανού ποιητή Λόρκα ένα τέτοιο ποίημα, είκοσι περίπου χρόνια μετά τη δολοφονία του;

13.   Ο Λόρκα είχε  προειδοποιηθεί από τους φίλους του ότι κινδύνευε η ζωή του από τους φασίστες αλλά δεν θέλησε να εγκαταλείψει τη Γρανάδα (όπως τον συμβούλευαν): α) Ποια γνώμη σχηματίζετε για τη στάση ζωής του ποιητή; β) αυτό το στοιχείο νομίζετε ότι ενισχύει ή αποδυναμώνει  την άποψη του Εγγονόπουλου ότι «η τέχνη και η ποίησις μας βοηθούν να πεθάνουμε»;

14.   Να διαβάσετε το ποίημα του Καββαδία που είναι επίσης αφιερωμένο στο θάνατο του Fed. Garcia Lorca (βλ. πίσω) και να παρουσιάσετε με ποιο τρόπο το ίδιο γεγονός εμπνέει διαφορετικά τους δύο ποιητές.

15.   Ως αποτέλεσμα κάποιων άλλων «σακάτικων χρόνων», ο Σεφέρης  το 1969 γράφει τη γνωστή Δήλωσή του και 2 χρόνια αργότερα το ποίημα «Επί ασπαλάθων...». Διακρίνετε κάποιο κοινό προβληματισμό σε αυτά τα κείμενα με το συγκεκριμένο ποίημα του Εγγονόπουλου;

16.   Να διαβάσετε το ποίημα του Γ. Σαραντάρη «Δεν είμαστε ποιητές σημαίνει...» (βλ. πίσω) και να συζητήσετε κατά πόσο υπάρχουν κοινά σημεία ταύτισης με το «Νέα περί....» του Εγγονόπουλου.

17.   Διαβάστε τα τρία ποιήματα του Εγγονόπουλου που ακολουθούν και επισημάνετε τις ομοιότητες στον τρόπο γραφής τους και στον προβληματισμό τους, σε σχέση και με το «Νέα περί...»

Α) Ξεχνιέται ο Αδόλφος Χίτλερ; αλήθεια –των αδυνάτων αδύνατο- ποτέ δεν εκατάφερα να καταλάβω αυτά τα όντα που δεν βλέπουνε το τερατώδες κοινό γνώρισμα τ’ ανθρώπου -το εφήμερο της παράλογης ζωής του- κι ανακαλύπτουν διαφορές -γιομάτες μίσος-διαφορές- σε χρώμα δέρματος φυλή θρησκεία. Β) Τίμων ο Αθηναίος εφανταζούντανε εαυτόν σαν ψωριασμένο λύκο καθώς όλ’οι ανθρώποι αλυχτούσανε γύρω του οι λυσσαγμένοι σκύλοι αλλ’ επιτέλους εκατάλαβε -πόσον αργά θεέ μου!- πόσο αργά πως έτσι π ά ν τ α γίνεται: να επιτίθενται οι ανθρώποι -άγρια κι αλύπητα- στον κάθε μεμονωμένο τους συνάνθρωπο όμοιοι με  λυσσαγμένα σκυλιά	Γ. Ποίηση 1948 τούτη η εποχή του εµφυλίου σπαραγµού δεν είναι εποχή για ποίηση κι άλλα παρόµοια σαν πάει κάτι να γραφεί είναι ως αν να γράφονταν από την άλλη µεριά αγγελτηρίων θανάτου γι’ αυτό και τα ποιήµατά µου είν’ τόσο πικραµένα (και πότε -άλλωστε- δεν ήσαν;) κι είναι -προ πάντων- και τόσο λίγα
Ν. Καββαδίας: Federico Garcia Lorca (1945) Ανέμισες για μια στιγμή το μπολερό και το βαθύ πορτοκαλί σου μεσοφόρι Αύγουστος ήτανε δεν ήτανε θαρρώ τότε που φεύγανε μπουλούκια οι σταυροφόροι Παντιέρες πάγαιναν του ανέμου συνοδειά και ξεκινούσαν οι γαλέρες του θανάτου στο ρογοβύζι ανατριχιάζαν τα παιδιά κι ο γέρος έλιαζε, ακαμάτης, τ'αχαμνά του Του ταύρου ο Πικάσο ρουθούνιζε βαριά και στα κουβέλια τότε σάπιζε το μέλι τραβέρσο ανάποδο, πορεία προς το βοριά τράβα μπροστά, ξοπίσω εμείς και μη σε μέλει Κάτω απ' τον ήλιο αναγαλιάζαν οι ελιές και φύτρωναν μικροί σταυροί στα περιβόλια τις νύχτες στέρφες απομέναν οι αγκαλιές τότες που σ' έφεραν, κατσίβελε, στη μπόλια Ατσίγγανε κι αφέντη μου με τι να σε στολίσω; φέρτε το μαυριτάνικο σκουτί το πορφυρό στον τοίχο της Καισαριανής μας φέραν από πίσω κι ίσα ένα αντρίκειο ανάστημα ψηλώσαν το σωρό. Κοπέλες απ' το Δίστομο, φέρτε νερό και ξύδι κι απάνω στη φοράδα σου δεμένος σταυρωτά σύρε για κείνο το στερνό στην Κόρδοβα ταξίδι μέσα απ' τα διψασμένα της χωράφια τα ανοιχτά Βάρκα του βάλτου ανάστροφη φτενή δίχως καρένα σύνεργα που σκουριάζουνε σε γύφτικη σπηλιά σμάρι κοράκια να πετάν στην έρημην αρένα και στο χωριό να ουρλιάζουνε τη νύχτα εφτά σκυλιά.	Γ. Σαραντάρης: Δεν είμαστε ποιητές σημαίνει… Δεν είμαστε ποιητές σημαίνει φεύγουμε, σημαίνει εγκαταλείπουμε τον αγώνα, παρατάμε τη χαρά στους ανίδεους, τις γυναίκες στα φιλιά του ανέμου και στη σκόνη του καιρού. Σημαίνει πως φοβόμαστε και η ζωή μάς έγινε ξένη, ο θάνατος βραχνάς.