Διαδίκτυο- μέσα κοινωνικής δικτύωσης
(Internet- social media- social networks)
1ο ΦΥΛΛΟ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Α. Διαβάστε το κείμενο στη σελ. 62
του σχολικού βιβλίου. Αφού συζητήσουμε το κείμενο και τις αντίστοιχες
ερωτήσεις, συμπληρώστε επιγραμματικά τον παρακάτω πίνακα:
Διαφορές διαδικτύου από άλλα ΜΜΕ
|
Πλεονεκτήματα
|
Μειονεκτήματα
|
Β. Τι γνωρίζετε για τους όρο social media/social networks; Τα χρησιμοποιείτε; Ποια τα πλεονεκτήματα της
χρήσης τους;
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Διαβάστε τα παρακάτω κείμενα
- Ποιο είναι το κοινό τους θέμα; Με ποιες πλευρές ασχολείται το καθένα;
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
...............................................................................................................................
- (Αφού διαβάσετε και το κείμενο στη σελ. 58 του σχολικού βιβλίου) Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα κατάλληλα εφόδια με τα οποία είναι ανάγκη να εξοπλιστεί η νέα γενιά για την καλύτερη χρήση των μέσων αυτών;
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Α. «Νέο όπλο προπαγάνδας και
παραπληροφόρησης» τα social media
|
Τα social media είναι το νέο όπλο
πολιτικής προπαγάνδας και παραπληροφόρησης, ιδίως στις εκλογές, σύμφωνα με
Έλληνα ερευνητή στις ΗΠΑ.
|
Όλο και περισσότεροι
χρήστες στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο χρησιμοποιούν τα online μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, YouTube κ.α.) και τις μηχανές αναζήτησης (Google, Bing κ.α.) ως βασικά κανάλια πληροφόρησης, όμως λίγοι έχουν συνειδητοποιήσει
ότι με διάφορους τρόπους αυτά τα διαδικτυακά μέσα (social media) μπορούν να
χειραγωγηθούν κατάλληλα, έτσι ώστε να επηρεάσουν τεχνηέντως τις πολιτικές
εξελίξεις, ακόμα και το αποτέλεσμα των εκλογών. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα
μιας νέας επιστημονικής εργασίας τού ελληνικής καταγωγής καθηγητή της
επιστήμης των υπολογιστών Παναγιώτη Μεταξά, η οποία δημοσιεύεται στο
τελευταίο τεύχος του κορυφαίου επιστημονικού περιοδικού «Science».
Η μελέτη, με τίτλο
«Τα κοινωνικά μέσα και οι εκλογές», έγινε σε συνεργασία με την επίκουρη
καθηγήτρια επιστήμης των υπολογιστών, Ένι Μουσταφαράτζ, του Κολλεγίου Wellesley στη Μασαχουσέτη, όπου διδάσκει και ο Π. Μεταξάς. Οι δύο ερευνητές
περιγράφουν ορισμένες μεθόδους με τις οποίες οι κάθε είδους πολιτικοί
προπαγανδιστές, οι κακόβουλοι αποστολείς μαζικής ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (spam) και οι χάκερ χρησιμοποιούν τις λεγόμενες «βόμβες Google» και «βόμβες Twitter». Πρόκειται για
ειδικά προγράμματα λογισμικού που σκοπίμως παραμορφώνουν τα αποτελέσματα των
μηχανών αναζήτησης και κατακλύζουν τα κοινωνικά μέσα με κατευθυνόμενα
μηνύματα. Με αυτό τον τρόπο, καταβάλλουν συνειδητές προσπάθειες να επηρεαστεί
η γνώμη των εκλογέων για τους υποψήφιους ή γενικότερα για ένα πολιτικό κόμμα.
Με αφορμή και τις
επικείμενες οριακές αμερικανικές εκλογές, όπου γίνεται σκληρή μάχη μεταξύ
Ομπάμα και Ρόμνεϊ, οι δύο ερευνητές επισημαίνουν ότι όλοι σχεδόν οι υποψήφιοι
και τα κόμματά τους αξιοποιούν δεόντως τα social media -περισσότερο από
κάθε προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ- προκειμένου να επηρεάσουν τις
αντιλήψεις των ψηφοφόρων υπέρ των δικών τους απόψεων και εναντίον των
πολιτικών αντιπάλων τους, καθώς και για να αντλήσουν χρηματικές εισφορές από
τους πολίτες.
Σύμφωνα με τον Π.
Μεταξά, υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι που προσπαθούν να πληροφορήσουν, αλλά
και να επηρεάσουν τις αποφάσεις των πολιτών μέσω των κοινωνικών δικτύων.
Διαφημιστές και προπαγανδιστές επιδιώκουν τη χειραγώγηση των μηχανών
αναζήτησης, ώστε αυτές να παρέχουν αποτελέσματα που έχουν ανέβει στην κορυφή
της αναζήτησης, χωρίς να το αξίζουν. Συνήθως, όπως δήλωσε στο
Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, «δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε μια
τέτοιου είδους χειραγώγηση, επειδή δεν ξέρουμε πώς δουλεύουν αυτά τα κανάλια
πληροφόρησης».
Η εδώ και χρόνια
έρευνα του Έλληνα ειδικού της πληροφορικής έχει εντοπίσει διάφορες
περιπτώσεις, όπου διαφόρων ειδών προπαγανδιστές έχουν καταφέρει να
διασπείρουν ψευδείς πληροφορίες για ιατρικά, θρησκευτικά, οικονομικά και
πολιτικά θέματα. Ειδικότερα όσον αφορά τα πολιτικά θέματα, αυτές οι πρακτικές
αυξάνονται ιδιαίτερα λίγο πριν από τις εκλογές, όταν δεν υπάρχει αρκετός
χρόνος για να ανακαλυφθεί και να ξεσκεπαστεί η παραπληροφόρηση.
«Οι μηχανές
αναζήτησης», σύμφωνα με τον κ. Μεταξά, «είναι, πραγματικά, αξιοθαύμαστα
εργαλεία καταχώρησης και ανακάλυψης πληροφοριών. Αλλά δεν είναι τέλειες,
μπορούν να χειραγωγηθούν. Όμως, επειδή συνηθίζουμε να εμπιστευόμαστε τις
μηχανές αναζήτησης και τα κοινωνικά δίκτυα, δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε
πότε οι πληροφορίες τους έχουν χειραγωγηθεί. Γι αυτό τον λόγο, στη σημερινή
εποχή έχουμε περισσότερη ανάγκη για κριτική σκέψη απ' ό,τι παλαιότερα».
Η νέα έρευνα καλεί
σε εγρήγορση τους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι, σύμφωνα με τον Έλληνα
ερευνητή, θα πρέπει να θέτουν συστηματικά στον εαυτό τους και στους άλλους
ερωτήσεις του τύπου: «Γιατί να πιστέψω αυτό που διαβάζω;», «Ποιος μας δίνει
την πληροφορία;», «Μπορούμε να τη διασταυρώσουμε με ανεξάρτητες πηγές;»,
«Ποια δείγματα αξιοπιστίας έχει δώσει ο συγγραφέας στο παρελθόν;»
Αναφερόμενος
ειδικότερα στη σημασία της έρευνάς του για την ελληνική πολιτική σκηνή, ο κ.
Μεταξάς επισήμανε ότι η Ελλάδα «περνάει μία περίοδο κρίσης, όπου ο
εκνευρισμός, η απογοήτευση και η δυσκολία διαβίωσής μας μειώνει την ικανότητα
κριτικής σκέψης. Το ελληνικό Διαδίκτυο περιλαμβάνει, για παράδειγμα, δεκάδες
ιστολόγια (blogs) που έχουν φτιαχτεί μόνο και μόνο για να εκμεταλλεύονται τις διαφημίσεις
από τις μηχανές αναζήτησης. Επειδή, λοιπόν, αυτά τα blogs δεν ανήκουν σε δημοσιογράφους που κάνουν έρευνα για να γράφουν άρθρα,
απλώς αντιγράφουν άρθρα και φήμες χωρίς αξιολόγηση. Το αποτέλεσμα είναι αυτά
τα «άρθρα» να εμφανίζονται στη κορυφή των αναζητήσεων μας και να δημιουργούν
την αίσθηση ότι «βούιξε το Ίντερνετ». Αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτά δεν είναι
όντως αντιπροσωπευτικά».
Ένα σχετικό
πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Μεταξά, «είναι ότι μερικοί δημοσιογράφοι
αναπαράγουν (στο διαδίκτυο) πληροφορίες που είναι ανάξιες λόγου, επειδή είτε
δεν θέλουν, είτε δεν μπορούν να τις αξιολογήσουν».
Ο Παναγιώτης Μεταξάς
είναι καθηγητής Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Wellesley της Βοστώνης και ιδρυτής του προγράμματος Τέχνης και Επιστήμης των
Πολυμέσων και συνεργάζεται με το Κέντρο Ερευνών για την Πληροφορική και την
Κοινωνία (CRCS) του πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Σπούδασε Μαθηματικά
στο πανεπιστήμιο Αθηνών και Επιστήμη των Υπολογιστών στο πανεπιστήμιο
Μπράουν, ενώ στο παρελθόν έχει εργαστεί στα πανεπιστήμια ΜΙΤ, Σίδνεϊ και
Ντάρτμουθ (όπου απέκτησε και το διδακτορικό του). Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά
του επικεντρώνονται στην προώθηση της πληροφορίας και της παραπληροφόρησης
στον Διαδίκτυο, στους παράλληλους αλγόριθμους, στα πολυμέσα και στην
εκπαίδευση.
Πηγή: ΑΜΠΕ
|
Β. Κοσμάς Βίδος,
BHMAGAZINO,
17/12/2012
Άι... συγχρωτίσου!
Αλλη, πάλι, αυτή η μόδα! Οπου αναρτάτε στο Facebook τη φωτογραφία μιας πιατέλας με μελομακάρονα και γράφετε «Κερασμένα από
μένα, για να σας γλυκάνω». Το θεωρείτε πράγματι κέρασμα; Είναι, βεβαίως, η
πλέον ασφαλής μέθοδος για να αποδείξετε τι έχασαν οι διεθνείς κουζίνες που δεν
γίνατε σεφ: και αν σας έχουν λασπώσει τα μελομακάρονα, αν έχουν γίνει στόκος οι
κουραμπιέδες, αν η βασιλόπιτα κόβεται μόνο με το πριόνι του σχιζοφρενούς
δολοφόνου ή αν η συνταγή και η εκτέλεσή της είναι άλλου, κανένας από τους
δικτυακούς φίλους (;) σας δεν θα το καταλάβει, επειδή κανένας δεν θα δοκιμάσει.
Αυτό, βεβαίως, δεν θα τους εμποδίζει να γράψουν από κάτω «υπέροχα τα έκανες,
Μαριζάκι μου, και του χρόνου να είσαι καλά να μας ξαναγλυκάνεις!», «πωπώ, βρε
τέρας, μου έσπασες τη μύτη», «μμμ... μούρλια! Τη συνταγή αμέσως!». Μετά θα
αρχίσουν δίαιτα – ελαττώστε και εσείς λίγο τη δικτυακή ζάχαρη και τα...
δικτυακά μελώματα! ΄Η πράγματι ο κοπανιστός αέρας δεν παχαίνει, όπως επιμένουν
δεκάδες επιστήμονες και καθηγητές πανεπιστημίων;
Μη βγάζετε το
χασαπομάχαιρο από το συρτάρι της κουζίνας (κάτω από τον πάγκο όπου τοποθετήσατε
τα μελομακάρονα για τη φωτογράφισή τους) έτοιμοι να με πάρετε στο κατόπι. Δεν
θέλω να προσβάλω κανέναν από τους φίλους ή μη, οι οποίοι επιλέγουν την εικονική
πραγματικότητα προκειμένου να ξορκίσουν την πραγματική πραγματικότητα, να
διασκεδάσουν τη μοναξιά τους, να σκοτώσουν τις (ήδη) νεκρές ώρες, τότε που δεν
ξέρουν τι να κάνουν, πού να πάνε, σε ποιον να πουν μια κουβέντα. Ομολογώ, όμως,
ότι όσο πιο βαθιά μπαίνουμε στον κόσμο των ψεύτικων κερασμάτων, των «πλαστικών»
ευχών και της επίπλαστης συντροφικότητας, τόσο νομίζω ότι απομακρυνόμαστε από
το ζητούμενο, το «πάντα θ’ ανταμώνουμε και θα ξεφαντώνουμε». Που, και αν δεν
ξεφαντώναμε, τουλάχιστον επικοινωνούσαμε πρόσωπο με πρόσωπο, όσοι πραγματικά
νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον, όσοι υπάρχει λόγος να είμαστε μαζί γιατί
μιλάμε την ίδια γλώσσα, έχουμε τα ίδια ενδιαφέροντα. Εννοώ ότι η εύκολη, αλλά
και εξαιρετικά επιφανειακή επικοινωνία μέσα από το κομπιούτερ μάς εθίζει σε ένα
νέο είδος εξ αποστάσεως (ψευτο)επαφής που απέχει πολύ από εκείνο που έχουμε
ανάγκη, τον συγχρωτισμό, με την ακριβή σημασία της λέξης: στενή επαφή προσώπων
στον ίδιο χώρο, συναναστροφή.
Το κάνω και εγώ: αντί
να τηλεφωνήσω για να ευχηθώ σε έναν φίλο για τη γιορτή του, του γράφω στο Facebook ένα «να σε χαιρόμαστε», έτσι και χρόνο κερδίζω και είμαι τυπικά εντάξει.
Τυπικά... Ετσι, τυπικές γίνονται και οι σχέσεις που ήταν κάτι περισσότερο.
Ετσι, οι άνθρωποι νομίζουν ότι επικοινωνούν, ενώ στην πραγματικότητα...
Παρατηρώ γύρω μου τα αποτελέσματα της κατάχρησης-κακής χρήσης του Internet στον κοινωνικό ιστό: κάτι νέα παιδιά, υπερκοινωνικά στα διάφορα σάιτ, με
χιλιάδες διαδικτυακούς φίλους, που όταν τα απομακρύνεις από το κομπιούτερ τους
και τα καθίσεις σε έναν καναπέ ή στην καρέκλα ενός εστιατορίου, δεν ξέρουν πού
να βάλουν τα χέρια τους (λείπει από μπροστά τους το πληκτρολόγιο), δεν ανοίγουν
το στόμα τους ούτε για να παραγγείλουν. Είναι έξω από τα
νερά τους.
Παρατηρώ και κάτι
μεγαλύτερους ανθρώπους που η μοναδική φορά που κέρασαν ήταν διά... φωτογραφίας
στο Facebook – ιδού το άλλοθι της (στην πραγματικότητα) α λα Σκρουτζ ζωής τους. Κάτι
άλλους, που αν και κάποτε συναντιόμασταν συχνά και αλληλοκερνιόμασταν, τώρα
επικοινωνούμε μόνο μέσα από αναρτήσεις στον «τοίχο» μας – στο... τείχος των
δακρύων και της πλήξης μας. Κατά διαστήματα επαναλαμβάνουμε ένα «χαθήκαμε» (σε
δικτυακές, πάντα, κάρτες με σκυλάκια – από τα ανθισμένα και από τα άλλα, τα
τετράποδα) και μετά ξαναχανόμαστε. Υπάρχουν, τέλος, και οι άλλοι, οι πολλοί,
που δεν τους ξέρω, αλλά που μαθαίνω πάντα μέσω Facebook ότι: «Ο Αντώνης είναι στο “Tres (kai vale) Hermanos”», «αυτή τη στιγμή η Μαιρούλα παίζει Trelotixoplakorama για να κερδίσει τζάμπα εισιτήρια», «σήμερα στολίσαμε το δέντρο μας και
συγκινήθηκα γιατί ήταν το πρώτο δέντρο με τον μικρούλη μας» – από κάτω
φωτογραφία ο μικρούλης δίπλα στη φάτνη, εμφανώς συναχωμένος και κακόκεφος, με
σάλια και μύξες στο πρόσωπό του.
Καλά να είστε, βρε
παιδιά, αλλά, χωρίς παρεξήγηση πάντα, ούτε Trelotixoplakorama θέλω να παίξω, ούτε... «σήμερα θα κάνω εγώ τον καφέ» (στη χόβολη!) για να
συνεφέρω τον Αντώνη τον αλκοόλα από τις μπόμπες που ήπιε, ούτε με ενδιαφέρει το
δέντρο του μικρούλη. Οπως δεν σας ενδιαφέρει καθόλου αν μου πέτυχε η τηγανιά με
ορτύκι Αριζόνας, αν κοιμήθηκα από το δεξί πλευρό χθες το βράδυ, αν το δικό μου
χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι έλατο ή κάκτος. Επίσης, δεν θέλω άλλα fake κεράσματα, έχουν όλα την ίδια αδιάφορη γεύση. Θέλω, όμως, τους φίλους μου
τους πραγματικούς, γύρω από ένα τραπέζι με πραγματικά φαγητά και πραγματικά
γλυκά, για να πούμε τα δικά μας, αυτά που δεν τα μοιράζεσαι με αγνώστους, και
για να θυμηθούμε ότι, ακόμη και αν χανόμαστε, we like very much ο ένας τον άλλον. Ολα
τα άλλα είναι «like» χωρίς αντίκρισμα. (Για όσους
επιμένουν να μην καταλαβαίνουν, μήπως, αντί να ανοίγουμε τους υπολογιστές μας,
να ανοίξουμε τα σπίτια μας;)
2ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1.
Ποιο είναι το θεματικό κέντρο
του κειμένου Α; (30-35 λέξεις)
10 μονάδες
2.
α) Έχει η είδηση(κείμενο Α)
τη μορφή ανεστραμμένης πυραμίδας; β) Για ποιο λόγο φαντάζεστε ότι η
δημοσιογράφος επέλεξε να παρουσιάσει την είδηση αυτή;
10 μονάδες
3.
Ποιους κινδύνους μπορεί να
κρύβει το Διαδίκτυο και σε ποιους τομείς ταξινομούνται αυτοί στο κείμενο Β;
(50-70 λέξεις)
10 μονάδες
4.
Ποιες προτάσεις αποφυγής των
κινδύνων του Διαδικτύου αναφέρονται στο κείμενο Β (80 περίπου λέξεις);
10 μονάδες
5. Γράφεις ένα γράμμα σε φίλη/ο σου (νεότερη/ο σε
ηλικία που δεν είναι εξοικειωμένη/ος με τους
υπολογιστές), στο οποίο, α) με ενθουσιασμό, της/του παρουσιάζεις
πόσο σημαντικό είναι το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και
τι δυνατότητες προσφέρουν στους χρήστες τους και, β) επισημαίνεις, με έμφαση, τους κινδύνους-παγίδες που
μπορεί να κρύβουν. (350-450 λέξεις)
40 μονάδες
A.
KEIMENO: «Ψάχνω
το κορίτσι στο μετρό…»
Κάτι πολύ
ρομαντικό συνέβη στη Νέα Υόρκη το βράδυ της 4ης Νοεμβρίου. Ένα αγόρι από το
Μπρούκλιν είδε ένα κορίτσι με κόκκινο λουλούδι στα μαλλιά μέσα στο μετρό. Την έχασε, προτού προλάβει να της μιλήσει.
Αποφάσισε να την ψάξει μέσα από το Ίντερνετ, ζητώντας βοήθεια από αγνώστους.
Τρεις ημέρες και χιλιάδες μηνύματα αργότερα, όλη η πόλη πανηγύριζε τη νέα
συνάντησή τους.
Το βαγόνι, στο οποίο μπήκε, στις 9.30 το
βράδυ, εκείνης της Κυριακής, ο Πάτρικ Μόμπεργκ, ήταν γεμάτο από κόσμο, αλλά
αμέσως ξεχώρισε ένα κορίτσι με λουλούδι στα μαλλιά, που φορούσε μπλε σορτσάκι
και μπλε καλσόν και έγραφε στο ημερολόγιό της. Ο νεαρός ένιωσε να την ερωτεύεται κεραυνοβόλα. Προσπάθησε να
της μιλήσει, αλλά, ώσπου να φθάσει κοντά της, η κοπέλα κατέβηκε. Τι να κάνει κι
εκείνος; Αντί να μεμψιμοιρεί, αποφάσισε να αναλάβει δράση. Σε μια πόλη 8 εκατομμυρίων κατοίκων ήξερε ότι, ακόμη και εάν έπαιρνε την ίδια ώρα το ίδιο τρένο, δεν
ήταν σίγουρο ότι θα συναντήσει και πάλι τη γυναίκα-όνειρο. Έτσι ο 21χρονος
έφτιαξε στο Ίντερνετ το σάιτ «nygirlofmydreams.com» και περιέγραψε τη συνάντησή τους λεπτομερώς. Ζωγράφισε
το σκίτσο της και έγραψε με μεγάλα γράμματα: «Είδα το κορίτσι των ονείρων μου,
απόψε, στο μετρό. Σας παρακαλώ! Βοηθήστε με να τη βρω».
Χρειάστηκαν τρεις ημέρες, για να βρεθεί το κορίτσι με το
κόκκινο λουλούδι. Η 22χρονη Αυστραλέζα Καμίλ Χέιτον αναγνωρίστηκε από φίλους
της, που έγραψαν στον Μόμπεργκ και του έδωσαν μάλιστα και το προφίλ της στο Facebook, προκειμένου να μάθει περισσότερα γι αυτήν,
προτού τη συναντήσει.
Τα δύο παιδιά εμφανίστηκαν, πριν από λίγες ημέρες, στην
πρωινή εκπομπή του CΒS «Goodmorning Αmerica» και όλη η Νέα Υόρκη παρακολούθησε τη διάσημη
δημοσιογράφο Νταϊάν Σόγιερ – που έχει πάρει συνεντεύξεις από τους
σημαντικότερους ηγέτες του πλανήτη – να προσπαθεί να μάθει λεπτομέρειες για τη
σχέση τους. Ακόμα και η Νικόλ Κίντμαν, που ήταν καλεσμένη, εκείνη την ημέρα,
στο ίδιο πρόγραμμα, δήλωσε ενθουσιασμένη από το συμβάν, προσθέτοντας ότι είναι
σαν σενάριο ταινίας. Γνωστοί συγγραφείς κλήθηκαν από εφημερίδες και περιοδικά
να γράψουν το τέλος που θα
έδιναν εκείνοι στην ιστορία.
Τι λένε οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές για το μέλλον τους;
«Τελειώσαμε με τις φωτογραφίες και τις συνεντεύξεις. Θα πρέπει να φανταστείτε
τι θα μας συμβεί από εδώ και στο εξής. Εμείς δεν θα σας πούμε. Τώρα
χρειαζόμαστε χώρο».
(Νατάσα Μπαστέα, εφημ.Τα Νέα, 16-11-2007/Αναδημοσίευση: www.e-keimena.gr)
B. Οι παγίδες για
τους γονείς
Με 260 εκατομμύρια σελίδες πορνογραφικού περιεχομένου στο Διαδίκτυο (χωρίς
να προσμετρήσουμε άλλες, σεξιστικού, ρατσιστικού κ.λπ. χαρακτήρα), είναι φυσικό
οι περισσότεροι γονείς ν' ανησυχούν για το τι βλέπουν τα παιδιά τους την ώρα
που σερφάρουν.
Το ασφαλές περιεχόμενο είναι, βέβαια, μόνο ένα μέρος του τρίπτυχου
ασφαλείας που απασχολεί κυρίως τους χρήστες. Τα προσωπικά δεδομένα (τόσο η
συγκέντρωση όσο και η υποκλοπή τους) είναι το δεύτερο, ενώ το τρίτο είναι η
ασφάλεια στις συναλλαγές. Αν επιχειρούσαμε μία σχηματοποίηση των τομέων που αφορά
η κάθε συνιστώσα, θα μπορούσαμε να τις αντιστοιχίσουμε -με μεγάλη γενίκευση-
στον κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα της ασφάλειας.
Αναπόφευκτα, ο κοινωνικός είναι ο χαρακτήρας που αγγίζει τους περισσότερους
χρήστες του Διαδικτύου και κυρίως εκείνους που δεν έχουν αυξημένες τεχνολογικές
δεξιότητες. Η άγνοια αυξάνει την ανασφάλεια -κι εδώ θα έπρεπε ίσως να κάνουμε
μια σύντομη αναφορά στο ρόλο των λαϊκών μέσων ενημέρωσης τα οποία βρήκαν
πρόσφορο έδαφος στο εντυπωσιακό κομμάτι της πορνογραφίας, της εξαπάτησης, του
εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και αναπαρήγαγαν τους αστικούς μύθους της
περασμένης δεκαετίας για την έφηβη που βγήκε ραντεβού με τον πραγματικό της
πατέρα, το κακό που θα πάθουμε εάν δεν στείλουμε σε δέκα άλλους το συγκεκριμένο
ηλεκτρονικό μήνυμα κ.λπ.
Εάν υποθέσουμε ότι ο γονιός από την πρώτη τρυφερή ηλικία κάθεται μαζί με το
παιδί του και ανακαλύπτει ταυτόχρονα με αυτό τον καινούριο ψηφιακό κόσμο, τότε
δεν έχει τίποτα να φοβηθεί αφού μπορεί να παρέμβει άμεσα, διδάσκοντάς του
ταυτόχρονα τους κανόνες δικτυακής συμπεριφοράς και ασφάλειας, οι οποίοι δεν
είναι πολύ διαφορετικοί από τους ίδιους κανόνες στην καθημερινότητα. Η απλή
λογική υποδεικνύει ότι όπως δεν αφήνεις ένα δεκάχρονο να κάνει βόλτες μόνο του
στην Ομόνοια τα μεσάνυχτα, κατά τον ίδιο τρόπο δεν του επιτρέπεις να πλοηγείται
παντού στο δίκτυο. Διδάσκουμε στα παιδιά να μην μιλούν σε αγνώστους. Το ίδιο
ισχύει και για το Ίντερνετ. Δυστυχώς, όμως, δύο παράγοντες παραπλανούν τους
γονείς: Ο πρώτος είναι ότι η τεχνολογία θεωρείται ασφαλής ως παράγωγο της
επιστήμης. Ο δεύτερος είναι ότι ο υπολογιστής είναι εξίσου καλή μπέιμπι σίτερ
με την τηλεόραση.
(…) Συχνά θεωρούμε ότι η τεχνολογία μπορεί να λύσει από μόνη της τα
προβλήματα που δημιουργεί. Εάν δούμε όμως το Διαδίκτυο ως περιεχόμενο και όχι ως
επιστήμη, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα στα οποία η τεχνολογία θα μπορούσε να
βοηθήσει.
Από την άλλη πλευρά, η Ε.Ε. προάγει ως λύση την αυτορρύθμιση του
δικτύου: «Η συγκρότηση ενός αποτελεσματικού συστήματος αυτορρύθμισης συνιστά
βασικό στοιχείο για τον περιορισμό της ροής ανεπιθύμητου, επιβλαβούς και
παράνομου περιεχομένου. Η αυτορρύθμιση συνεπάγεται διάφορα στοιχεία:
ενδεδειγμένη διαβούλευση και εκπροσώπηση των ενδιαφερόμενων μερών, καθιέρωση
και τήρηση κωδίκων δεοντολογίας, ύπαρξη εθνικών οργανισμών που διευκολύνουν τη
συνεργασία σε κοινοτικό επίπεδο και αξιολόγηση σε εθνικό επίπεδο των πλαισίων
αυτορρύθμισης». Εφόσον η αυτορρύθμιση γίνεται σε επίπεδο ιδιωτών, πρόκειται για
επαρκή πολιτική.
Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πολύ καλύτερη από προτάσεις που ακούγονται για
την πιστοποίηση της ταυτότητας κάθε χρήστη, ώστε να υπάρξει πλήρης έλεγχος.
Ωστόσο, η αυτορρύθμιση σε επίπεδο αγοράς/εταιρειών δεν έφερε ουσιαστικά
αποτελέσματα για την τηλεόραση: απέκλεισε μεν το «επιβλαβές» περιεχόμενο σε
κάποιο βαθμό, άφησε όμως την πόρτα ορθάνοιχτη στην εμπορευματοποίηση, καθώς και
σε αυτό που στη δεκαετία του '70 γνωρίσαμε με τον όρο «πλύση εγκεφάλου» ενώ
σήμερα ονομάζουμε «καταναλωτική κοινωνία». Όσο η τεχνολογία προχωρεί τα δίκτυα
θα καταλαμβάνουν και άλλες συσκευές εκτός από τον υπολογιστή: παιχνιδομηχανές,
κινητά τηλέφωνα, τηλεόραση. Κάναμε την επιλογή να τα δωρίσουμε στα παιδιά μας,
χωρίς περιορισμούς και χωρίς εγχειρίδιο χρήσης. Εάν δεν το αναθεωρήσουμε, τότε
πρέπει να υπομείνουμε και τις συνέπειες.
Αλέξης Κωνσταντάκης,
Εφημερίδα Κυριακάτικη, 09/09/2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου