Από την παραδοσιακή στη μοντέρνα ποίηση-Εισαγωγή

ΜΑΘΗΜΑ: ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ /  Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΣΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΟΙΗΣΗ

Προ-αναγνωστική φάση:

Α. Κοιτάξτε τις εικόνες των παραδοσιακών και των μοντέρνων αντικειμένων και συζητήστε:

¶  για το είδος των υλικών κατασκευής τους

¶  για το είδος του σχεδιασμού τους

¶  για το είδος της διακόσμησής τους

¶  για την χρησιμότητά  και την πρακτικότητά τους (ανταποκρίνονται στον σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκαν; πόσο εύκολα επιτελούν τον σκοπό τους;)

¶  για την αισθητική τους (σας αρέσουν; λίγο; πολύ; γιατί;)

 

 

Β. Κοιτάξτε τους δυο παρακάτω πίνακες, εμπνευσμένους 

 από δυο συνταρακτικές καταστροφές που συγκλόνισαν παρομοίως τον κόσμο.

Τους αναγνωρίζετε;

Πρόκειται βέβαια για

.................................................................του .......................

και ............................................ του ............................................. 

 Συνεχίστε την παραπάνω συζήτηση για τις διαφορές παραδοσιακού-μοντέρνου απαντώντας στα ίδια ερωτήματα, προσαρμοσμένα βέβαια, στα υλικά της τέχνης:

¶  ως προς το θέμα και την πηγή έμπνευσης

¶  ως προς τη μορφή (απεικόνιση μορφών, φύσης, χρώματα κλπ)

¶  ως προς την χρησιμότητά τους και την πρακτικότητά τους (ποιο σας φαίνεται περισσότερο «ζωγραφιά» και γιατί;)

¶  ως προς την αισθητική τους (σας αρέσουν; λίγο; πολύ; γιατί;)

 Γ. Διαβάστε τα παρακάτω ποιήματα και συζητήστε για τις διαφορές παραδοσιακής – μοντέρνας ποίησης χρησιμοποιώντας τα παραπάνω ερωτήματα, προσαρμοσμένα στην ποίηση:

¶  ως προς τα υλικά (θέματα, λεξιλόγιο, νοηματική αλληλουχία)

¶  ως προς τη μορφή (στίχος, στροφή, ομοιοκαταληξία, σύνταξη, στίξη)

¶  ως προς την χρησιμότητά τους και την πρακτικότητά τους (ποιο σας φαίνεται περισσότερο «ποίημα» και γιατί; Και, στην τελική, πού χρησιμεύει η ποίηση, αν χρησιμεύει;)

¶  ως προς την αισθητική τους (σας αρέσουν; λίγο; πολύ; γιατί;)

Λ. Μαβίλης: Καλλιπάτειρα  (1915) «Αρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες; Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία εδώθε». – «Έχω ένα ανήψι, τον Ευκλέα, τρία αδέρφια, γιο, πατέρα Ολυμπιονίκες. Να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες, και εγώ να καμαρώσω μες στα ωραία κορμιά, που για το αγρίλι του Ηρακλέα παλεύουν, θιαμαστές ψυχές αντρίκιες. Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοια· στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζει με της αντριάς τα αμάραντα προνόμια. Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζει σε αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου ύμνος χρυσός του αθάνατου Πινδάρου».

Ανδρέας Εμπειρίκος Ο ΠΛΟΚΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΤΑΜΙΡΑΣ (1936 – 1937) 1 Τα κούμαρα βαριά σαν βλέφαρα ηδυπαθείας, στάζουν το μέλι στη σιγή. Ο γδούπος διαρκεί, και από τα μάτια σου στο στήθος και στο στόμα μου, η έλξις απλώνει την παλίρροια. 2 Λίγα κοσμήματα στη χλόη. Λίγα διαμάντια στο σκοτάδι. Μα η πεταλούδα που νύκτωρ εγεννήθη μας αναγγέλλει την αυγή, σφαδάζουσα στο ράμφος της πρωίας. 3 Η ποίησις είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τ’ άνθη μιλούν.

Δ Συμπληρώστε, σε μια πρώτη φάση τον παρακάτω πίνακα. Αφού μελετήσετε τα θεωρητικά των διαφόρων λογοτεχνικών περιόδων  γυρίστε ξανά στον πίνακα και συμπληρώστε τυχόν πεδία που αφήσατε κενά ή κάντε διορθώσεις σε άλλα. Την τελική μορφή του ο πίνακας θα την πάρει προς το τέλος της ενότητας

	ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ  ΠΟΙΗΣΗ	ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΟΙΗΣΗ
Στίχος
Στροφή
Μέτρο
Ομοιοκαταληξία
Τίτλος
Στίξη
Λεξιλόγιο
Σύνταξη
Νοηματική αλληλουχία
Λυρισμός
Δραματικότητα

Ε. Κοιτάξτε τις παρακάτω εικόνες:

α. Τι αναπαριστούν οι δύο πίνακες;

            β. Ποιους ποιητές αναγνωρίζετε; Προσπαθήστε να τους τοποθετήσετε σε μια χρονογραμμή από τον παλαιότερο,  κατά τη γνώμη σας, προς τον νεότερο.

ΣΤ. Για να προβληματιστούμε λίγο ακόμα, ακολουθήστε τους συνδέσμους (ή αναζητήστε τα βίντεο με το όνομά τους στο youtube ή απλώς παρακολουθήστε τα στο  aei-didaskomeni.blogspot ) και συζητήστε για την αξία της ποίησης στην καθημερινότητά μας!

Τι είναι ποίημα; Μια απάντηση από την Κική Δημουλά

https://www.youtube.com/watch?v=_W8ymiuKoU4

Σωτήρης Μουστάκας «Σας αρέσει η ποίηση;»

https://www.youtube.com/watch?v=VXXa9zywo-8

Ο κύκλος των χαμένων ποιητών:Κατανοώντας την ποίηση

https://www.youtube.com/watch?v=WS-JgoDK-l8

Il postino (Ο ταχυδρόμος), απόσπασμα : οι μεταφορές 

 https://www.youtube.com/watch?v=CSnROXYxiLE

(και για να δείτε πώς αλλάζει η ποίηση την καθημερινότητά μας μπορείτε να δείτε και ολόκληρη την –εξαιρετική-ταινία Il postino: https://www.youtube.com/watch?v=5oAjXL0xR0I )

Ζ. Ακούστε  μελοποιημένα ποιήματα: Σε τι διαφέρουν από τα υπόλοιπα τραγούδια; Το σημαντικότερο, όμως: ΑΠΟΛΑΥΣΤΕ ΤΑ!

Και για την άλλη φορά, να φέρετε στην τάξη 1-2 να τα μοιραστούμε!