Σοφοκλή Αντιγόνη β' επεισόδιο

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ:

ΣΟΦΟΚΛΗΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ»

Β’ Επεισόδιο

Διαβάστε από το βιβλίο (ή ακολουθήστε τον υπερσύνδεσμο για να δείτε) το κείμενο.

Εδώ υπάρχει το αρχαίο κείμενο (β’ και γ’ σκηνή του Β’ επεισοδίου, παράλληλα με τη μετάφραση) και εδώ σχόλια.

Παρακολουθήστε το απόσπασμα από θεατρική παράσταση

Και εδώ παρακολουθήστε την β’ και γ’ σκηνή του επεισοδίου από την ταινία του Τζαβέλλα.

Ø  (η ερώτηση που, φαντάζομαι, περιμένετε τώρα: η θεατρική παράσταση ή η ταινία σας άρεσε/εντυπωσίασε/συγκίνησε περισσότερο; Μπορείτε να αιτιολογήσετε την προτίμησή σας;)

Ø  Πώς θα ενημέρωναν το status τους στα  social media στο τέλος κάθε σκηνής οι ήρωες;

Σημεία προς συζήτηση:

1.     Πώς σκιαγραφείται το ήθος του Φύλακα, του Κρέοντα, της Αντιγόνης και της Ισμήνης σε αυτό το επεισόδιο; Υπάρχει συνέχεια στην παρουσίασή τους ή κάποιος εμφανίζεται διαφορετικός; Αν ναι, γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; Είναι αδυναμία του δραματουργού ή κερδίζει το έργο;

2.     Ένας μελετητής έχει πει ότι ο διάλογος Αντιγόνης- Κρέοντας στο Β’ επεισόδιο είναι «διάλογος μεταξύ κωφών». Σε ποια σημεία στήριξε την άποψή του;

3.     οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν: α) Ίσως πιο φημισμένος στίχος του δράματος και από τους πιο διάσημους της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Πού νομίζετε ότι οφείλεται η φήμη του; Είναι δικαιολογημένη;

4.     Ποια τα συναισθήματα των θεατών (και τα δικά σας) σε αυτό το επεισόδιο;

5.     Μιλώντας για τον ρόλο της αγάπης α) θυμηθείτε τον λόγο του Αποστόλου Παύλου για την αγάπη ( από το βιβλίο της  Έκφρασης- Έκθεσης Α’ Λυκείου) και β) διαβάστε το ποίημα «Το μίσος»  της Βισουάβα Σιμπάρσκα (Nobel Λογοτεχνίας 1996).

Δοκιμάστε κι εσείς να γράψετε ή να συνθέσετε ένα πολυτροπικό κείμενο για τις σκέψεις σας για ένα από τα δυο συναισθήματα.

(στην πολύ τολμηρή και εμπνευσμένη εκδοχή γράψτε τα συναισθήματά σας ακολουθώντας το κειμενικό είδος του αρχικού ή του «αντίπαλου» κειμένου)

Αποστόλου Παύλου: Α' Επιστολή προς Κορινθίους, (ιβ´ 27 - ιγ´ 13).

Το κείμενο

Ελληνιστική κοινή Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. Και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί. Και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντα μου, και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι. Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει. Είτε δε προφητείαι, καταργηθήσονται, είτε γλώσσαι παύσονται, είτε γνώσις καταργηθήσεται. … … Νυνί δε μένει πίστις, έλπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα μείζων δε τούτων η αγάπη.	Νεοελληνική Αν ξέρω να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε έγινα σαν ένας άψυχος χαλκός που βουίζει ή σαν κύμβαλο που ξεκουφαίνει με τους κρότους του. Και αν έχω το χάρισμα να προφητεύω και γνωρίζω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε να μετακινώ με τη δύναμη της ακόμη και τα βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε δεν είμαι τίποτε απολύτως. Και αν πουλήσω όλη την περιουσία μου για να χορτάσω με ψωμί όλους τους φτωχούς, και αv παραδώσω το σώμα μου για να καεί, αλλά αγάπη δεν έχω, τότε σε τίποτε δεν ωφελούμαι. Η αγάπη είναι μακρόθυμη, είναι ευεργετική και ωφέλιμη, η αγάπη δε ζηλεύει, η αγάπη δεν ξιπάζεται (= δεν καυχιέται), δεν είναι περήφανη, δεν κάνει ασχήμιες, δε ζητεί το συμφέρον της, δεν ερεθίζεται, δε σκέφτεται το κακό για τους άλλους, δε χαίρει, όταν βλέπει την αδικία, αλλά συγχαίρει, όταν επικρατεί η αλήθεια. Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει.Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει Αν υπάρχουν ακόμα προφητείες, θα έλθει μέρα που και αυτές θα καταργηθούν αν υπάρχουν χαρίσματα γλωσσών και αυτά θα σταματήσουν αν υπάρχει γνώση και αυτή θα καταργηθεί. …  Ώστε τώρα μας απομένουν τρία πράγματα: η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Πιο μεγάλη όμως από αυτά είναι η αγάπη.

Wislawa Szymborska «Το μίσος»

Δείτε πόσο αποδοτικό είναι ακόμα,

πόσο διατηρείται σε φόρμα

το μίσος στον αιώνα μας.

Πόσο εύκολα υπερπηδά και τα πιο ψηλά εμπόδια.

Με τι ταχύτητα εφορμά, πόσο γρήγορα μας εντοπίζει.

Δεν είναι σαν τα άλλα αισθήματα.

Ταυτόχρονα μαζί το πιο γηραλέο

     και το πιο νεαρό.

Από μόνο του γεννοβολάει αιτίες

που το ζωογονούν.

Όταν κοιμάται δεν πρόκειται ποτέ για

     αιώνια ανάπαυση.

Κι η αυπνία δεν εξαντλεί τη ρώμη του, τη θρέφει.

Κάποια θρησκεία ή μια άλλη

όποια και να ‘ναι το βρίσκει έτοιμο,

     στην αφετηρία.

Μια γενέθλια πατρίδα ή μια άλλη

όποια και να ‘ναι το βοηθάει να βρει

     ένα σημείο εκκίνησης.

Για κινητοποίηση αρκεί ακόμα και η δικαιοσύνη,

μέχρι ν’ αποκτήσει τη δική του ορμή.

Μίσος. Μίσος.

Με το πρόσωπό του στρεβλωμένο σε μια γκριμάτσα

     ερωτικής έκστασης.

Αχ, αυτά τα άλλα αισθήματα,

χωρίς πάθος, φιλάσθενα.

Από πότε η αδελφότητα προσελκύει τα πλήθη;

Πότε η συμπόνια τερμάτισε πρώτη;

Πότε πραγματικά η αμφιβολία ξεσήκωσε τον όχλο;

Μόνο το μίσος κατέχει αυτό που παίρνει.

Προικισμένο, δραστήριο, δουλεύει σκληρά.

Χρειάζεται ν’ αναφέρουμε πόσα τραγούδια

     έχει συνθέσει;

Όλες τις σελίδες που πρόσθεσε στα ιστορικά μας

     βιβλία;

Πόσα ανθρώπινα χαλιά έστρωσε πάνω

     σ’ αμέτρητες πλατείες και γήπεδα;

Ας μην έχουμε αυταπάτες.

Ξέρει τον τρόπο να δημιουργεί ομορφιά.

Με τις εξαίσιες λάμψεις πυρκαγιών

     στους ουρανούς τα μεσάνυχτα.

Με τις μεγαλόπρεπες εκρήξεις απ’ τις βόμβες του

     στα ρόδινα χαράματα.

Δεν γίνεται ν’ αρνηθεί κανείς το πάθος

     που εμπνέει απ’ τα ερείπια

και κάποιο ανάρμοστο χιούμορ που ανακαλύπτουμε

στη ρωμαλέα στήλη που προεξέχει ανάμεσά τους.

Το μίσος είναι ένας μάστορας της αντίθεσης

ανάμεσα σε εκρήξεις και νεκρική σιγή,

κόκκινο αίμα και λευκό χιόνι.

Και πάνω απ’ όλα δεν κουράζεται ποτέ

απ’ το πρωταρχικό μοτίβο του – του άψογου δήμιου

που υψώνεται πάνω στο ρυπαρό θύμα του.

Είν’ έτοιμο πάντοτε στις νέες προκλήσεις.

Αν χρειασθεί να περιμένει, θα περιμένει.

Λένε πως είναι τυφλό. Τυφλό;

Έχει το οξύτατο μάτι του ελεύθερου σκοπευτή

και ατενίζει ατρόμητα το μέλλον

όπως μόνο αυτό μπορεί.