Τα φύλα στη λογοτεχνία - προαναγνωστικό στάδιο (επικαιροποίηση 2022)

Λογοτεχνία Α' Λυκείου- Τα φύλα στη λογοτεχνία

 

Προαναγνωστικό στάδιο (επικαιροποίηση 2022)

Ιράν: Γυναίκες καίνε τα χιτζάμπ τους- Διαδηλώσεις κατά της αστυνομίας ηθικής για τον θάνατο της Mahsa Amini

 

 

Προαναγνωστικό στάδιο (επικαιροποίηση 2020)

Αφού είδαμε το παλιότερο φύλλο εργασίας στο προαναγνωστικό στάδιο και συζητήσαμε για τα θέματα που προκύπτουν από αυτό, ας δώσουμε...λίγη ακόμη τροφή για σκέψη και με άλλα στοιχεία

Διαβάστε: 

«Είμαι γιατρός και δεν φοβάμαι τον θάνατο. Τι είναι ο θάνατος? Μια στιγμή και μόνο».

Τα τελευταία λόγια της Φαρουχρά Πάρσα (Farrokhroo Parsa), πρώτης γυναίκας υπουργού του Ιράν, η οποία αρνήθηκε να φορέσει χιτζάμπ και εκτελέστηκε γι’ αυτό, μιας γυναίκας που αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή της στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών, ακόμα και μετά την ισλαμική επανάσταση στη χώρα της.

«Δεν θα φορέσω χιτζάμπ και δεν θα κάνω βήμα πίσω στην ιστορία» - έγραφε στο τελευταίο γράμμα της προς τα παιδιά της.

Η Parsa γεννήθηκε το 1922 στο Qom του Ιράν. Η μητέρα της, η Fakhr’e Afagh Parsa, ήταν η συντάκτρια του γυναικείου περιοδικού Jahan’e Zan («Ο κόσμος των γυναικών») και ήταν αγωνίστρια για την ισότητα των φύλων και την εκπαίδευση των γυναικών. Οι απόψεις της οδήγησαν στην εξορία την οικογένειά της από την Τεχεράνη στο Qom, όπου και τέθηκαν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Στην οικογένεια αργότερα επετράπη η επιστροφή στην Τεχεράνη μετά την παρέμβαση του πρωθυπουργού Hasan Mostowfi ol-Mamalek.

Η Parsa ενθαρρύνθηκε στην εκπαίδευσή της και πήρε πτυχίο Ιατρικής από το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης. Αμέσως μετά έγινε καθηγήτρια της βιολογίας στο γυμνάσιο της Jeanne d’Arc στην Τεχεράνη. Η Parsa μετά τις ώρες του σχολείου, όπου έγινε και διευθύντρια, πήγαινε και δίδασκε στις γυναικείες φυλακές. Η όλη αυτή δράση της την οδήγησε στην εκλογή της στο κοινοβούλιο το 1963, όπου ζήτησε από τον βασιλιά Μοχάμαντ Ρεζά Παχλάι να αναθεωρήσει τους υφιστάμενους νόμους του Ιράν για τις γυναίκες και την οικογένεια.

Δύο χρόνια μετά, η Parsa έγινε Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας και το 1968 έγινε Υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Amir-Abbas Hoveyda. Ήταν για πρώτη φορά στην ιστορία του Ιράν που μια γυναίκα γινόταν Υπουργός.

Μετά την Ιρανική Επανάσταση το 1979, πολλά από τα δικαιώματα των γυναικών καταργήθηκαν και επανήλθε ο νόμος της Σαρία. Το hijab έγινε υποχρεωτικό σε δημόσιους χώρους, οι διαζευγμένοι πατέρες αναλάμβαναν αυτόματα την επιμέλεια των μεγαλύτερων παιδιών, ενώ απαγορεύτηκε στις γυναίκες να διορίζονται ως δικαστές.

Η Parsa μαζί με πολλούς άλλους, έλαβαν μέρος σε διαμαρτυρίες κατά των αλλαγών αυτών. Η Parsa όμως συνελήφθη και οδηγήθηκε στο Επαναστατικό Δικαστήριο με επικεφαλής τον Ayatollah Khalkhali. Κατηγορήθηκε για μια σειρά κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένης της ενθάρρυνσης Ιρανών γυναικών αθλητριών να φορούν σορτς.

Ο «δικαστής» Αγιατολάχ Χαλκάλι κατέληξε στο συμπέρασμα πως η πολιτική συμμετοχή των γυναικών ήταν ισοδύναμη με την… «πορνεία», για την οποία τελικά κατηγορήθηκε η Παρσά.

Στις 8 Μαΐου 1980 εκτελέστηκε  με λιθοβολισμό.

 

 

Κι ακόμη: 

Γυναίκα ακύρωσε 850 γάμους παιδιών κι έστειλε τα κορίτσια πίσω στο σχολείο

 

 

Δείτε και αυτό, ένα έξυπνο τρόπο να (κατα)πολεμηθούν τα στερεότυπα για το φύλο

 

Και κάτι ακόμα: 

Εχετε ακούσει τον τελευταίο καιρό 

τον όρο γυναικοκτονία; 

το κίνημα  #MeΤoo ;

Ξέρετε περιστατικά που εντάσσονται σε αυτές τις περιπτώσεις; 

 Και, για να ολοκληρώσουμε ...το πνευματικό μας μενού μια ανάλαφρη (αλλά πολύ σοβαρή στην ευθυμία της) νότα εδώ

 

 

 

Στερεότυπα (2)

 Υπάρχουν ακόμη σήμερα στερότυπα για τον ρόλο των γυναικών και των αντρών στην κοινωνία;

Αν ναι, μπορείτε να σκεφτείτε μερικά; 

Με ποιον τρόπο μπορούμε να τα (κατα)πολεμήσουμε; 

Δείτε έναν ευφάνταστο τρόπο και ας συζητήσουμε για την αποτελεσματικότητά του 

Imagine if the words used to devalue women actually reflected their value, potential and power!

 

 Στερεότυπα όμως υπάρχουν και για το αντρικό φύλο. Πώς θα αντιδρούσαμε αν ένας φίλος μας μάς ανακοίνωνε ότι θα ξεκινούσε μαθήματα μπαλέτου; 

Δείτε το παρακάτω βίντεο: 

 

Οι μεγάλες ανακαλύψεις του 15ου αι. (Webex)

Οι μεγάλες ανακαλύψεις του 15^ου αι.

1.    Ποια εικόνα νομίζεις ότι είχαν οι Ευρωπαίοι για την Γη γύρω στο 1400;

2.    Τι ήξεραν για την Αφρική, την Ασία, την Άπω Ανατολή; Και από πού αντλούσαν αυτές τις γνώσεις;

3.    Τι αντίληψη είχαν για τον ίδιο τον πλανήτη; Σφαιρικός ή επίπεδος;

4.    Αν κάποιος σου πρότεινε αυτή τη στιγμή να κάνεις ένα μακρινό ταξίδι στο διάστημα, κάπου που κανείς δεν έχει ξαναπάει,  χωρίς να ξέρεις τι θα συναντήσετε στη διάρκειά του ταξιδιού, θα πήγαινες; Για ποιους λόγους ναι και για ποιους όχι;

5.    Πήγαινε στο www.aei-didaskomeni.blogspot.com, επίλεξε την ετικέτα Ανακαλύψεις και α) δες την διαφάνεια 3 από το  ενσωματωμένο ppt «Ανακαλύψεις», β) παρακολούθησε τα  αρχικά 20’’ από το ενσωματωμένο βίντεο «European conquest of the Americas»

6.    Εφόσον ξέρεις ότι οι Ευρωπαίοι του 15^ου αι. αγνοούσαν την ύπαρξη της Αμερικής α) γιατί πιστεύεις ότι θέλησαν να πλεύσουν προς τη Δύση (κράτη και άτομα) και β) πώς θα ένιωθαν οι πρώτοι θαλασσοπόροι που αποφάσισαν να πλεύσουν μαζί με τον Κολόμβο στην αρχή, στη μέση του ταξιδιού και τη στιγμή που πρωτοαντίκρυσαν  γη; (Για το τελευταίο παρακολούθησε και την σκηνή της άφιξης από την ταινία  1492: The Conquest of Paradise)

7.    Ας παρακολουθήσουμε τώρα το ενσωματωμένο βίντεο «European conquest of the Americas» ως το 06:50

8.    Ας δούμε και το ενσωματωμένο ppt «Ανακαλύψεις»

9.    Τέλος, αφού δεις ολόκληρο το ενσωματωμένο βίντεο «European conquest of the Americas» διαβάσεις και το σχολικό εγχειρίδιο,

ας συζητήσουμε ποια είναι τα αποτελέσματα των ανακαλύψεων!

Συμβουλευτικά μπορείς να δεις και το βιβλίο Ευρωπαϊκός πολιτισμός και οι ρίζες του (επιλογής Α’ λυκείου), σ. 71-78

Και ας συμπληρώσουμε τον παρακάτω πίνακα:

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΩΝ

ΕΥΡΩΠΗ

οικονομικά	κοινωνικά	πολιτικά	πολιτιστικά

ΝΕΕΣ ΧΩΡΕΣ

Ø  

Αναγέννηση-Ανθρωπισμός (Webex)

ΙΣΤΟΡΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ- ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

Προτεινόμενες δραστηριότητες

ü  Επισκεφτείτε το ιστολόγιο www.aei-didaskomeni.blogspot.com

ü  Από τις ετικέτες επιλέξτε «Αναγέννηση»

ü  Όταν μεταφερθείτε στον οικείο χώρο κατεβείτε στην οθόνη και κάντε τα εξής:

1.      Δείτε το powerpoint “Αναγέννηση και ανθρωπισμός» (ενσωματωμένο από το blog history-logotexnia.blogspot.com), σε συνδυασμό με το αντίστοιχο  κεφάλαιο του σχολικού σας εγχειριδίου.

2.      Παρακολουθείστε το  ενσωματωμένο ντοκυμαντέρ του Υπ. Πολιτισμού «Αναγέννηση»

3.      Δείτε το σχεδιάγραμμα « Ο πολιτισμός της Αναγέννησης»

ü  Μπορείτε τώρα να απαντήσετε στις εξής ερωτήσεις:

     Τι εννοούμε με τους όρους « Αναγέννηση» και «Ανθρωπισμός»; Γιατί είναι περίοδος με ιδιαίτερη βαρύτητα;

     Τι ήταν αυτό που σας εντυπωσίασε (τον καθένα προσωπικά) στην περίοδο; Ποιο καλλιτεχνικό έργο (από αυτά που παρουσιάζονται στις αναρτήσεις ή από προσωπική σας εμπειρία) σας άρεσε περισσότερο;

     Διαβάστε τα παραθέματα που υπάρχουν στο αντίστοιχο  κεφάλαιο του σχολικού σας εγχειριδίου. Ποια είναι τα γνωρίσματα του «καθολικού ανθρώπου»; Υπήρξε  «καθολικός άνθρωπος»; Στην εποχή μας είναι δυνατόν να υπάρξει και αν ναι, σε ποιο βαθμό; Θα σας ενδιέφερε να είστε ένας τέτοιος άνθρωπος;

Σοφοκλή Αντιγόνη β' επεισόδιο

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ:

ΣΟΦΟΚΛΗΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ»

Β’ Επεισόδιο

Διαβάστε από το βιβλίο (ή ακολουθήστε τον υπερσύνδεσμο για να δείτε) το κείμενο.

Εδώ υπάρχει το αρχαίο κείμενο (β’ και γ’ σκηνή του Β’ επεισοδίου, παράλληλα με τη μετάφραση) και εδώ σχόλια.

Παρακολουθήστε το απόσπασμα από θεατρική παράσταση

Και εδώ παρακολουθήστε την β’ και γ’ σκηνή του επεισοδίου από την ταινία του Τζαβέλλα.

Ø  (η ερώτηση που, φαντάζομαι, περιμένετε τώρα: η θεατρική παράσταση ή η ταινία σας άρεσε/εντυπωσίασε/συγκίνησε περισσότερο; Μπορείτε να αιτιολογήσετε την προτίμησή σας;)

Ø  Πώς θα ενημέρωναν το status τους στα  social media στο τέλος κάθε σκηνής οι ήρωες;

Σημεία προς συζήτηση:

1.     Πώς σκιαγραφείται το ήθος του Φύλακα, του Κρέοντα, της Αντιγόνης και της Ισμήνης σε αυτό το επεισόδιο; Υπάρχει συνέχεια στην παρουσίασή τους ή κάποιος εμφανίζεται διαφορετικός; Αν ναι, γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; Είναι αδυναμία του δραματουργού ή κερδίζει το έργο;

2.     Ένας μελετητής έχει πει ότι ο διάλογος Αντιγόνης- Κρέοντας στο Β’ επεισόδιο είναι «διάλογος μεταξύ κωφών». Σε ποια σημεία στήριξε την άποψή του;

3.     οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν: α) Ίσως πιο φημισμένος στίχος του δράματος και από τους πιο διάσημους της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Πού νομίζετε ότι οφείλεται η φήμη του; Είναι δικαιολογημένη;

4.     Ποια τα συναισθήματα των θεατών (και τα δικά σας) σε αυτό το επεισόδιο;

5.     Μιλώντας για τον ρόλο της αγάπης α) θυμηθείτε τον λόγο του Αποστόλου Παύλου για την αγάπη ( από το βιβλίο της  Έκφρασης- Έκθεσης Α’ Λυκείου) και β) διαβάστε το ποίημα «Το μίσος»  της Βισουάβα Σιμπάρσκα (Nobel Λογοτεχνίας 1996).

Δοκιμάστε κι εσείς να γράψετε ή να συνθέσετε ένα πολυτροπικό κείμενο για τις σκέψεις σας για ένα από τα δυο συναισθήματα.

(στην πολύ τολμηρή και εμπνευσμένη εκδοχή γράψτε τα συναισθήματά σας ακολουθώντας το κειμενικό είδος του αρχικού ή του «αντίπαλου» κειμένου)

Αποστόλου Παύλου: Α' Επιστολή προς Κορινθίους, (ιβ´ 27 - ιγ´ 13).

Το κείμενο

Ελληνιστική κοινή Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. Και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί. Και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντα μου, και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι. Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία, πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει. Είτε δε προφητείαι, καταργηθήσονται, είτε γλώσσαι παύσονται, είτε γνώσις καταργηθήσεται. … … Νυνί δε μένει πίστις, έλπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα μείζων δε τούτων η αγάπη.	Νεοελληνική Αν ξέρω να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε έγινα σαν ένας άψυχος χαλκός που βουίζει ή σαν κύμβαλο που ξεκουφαίνει με τους κρότους του. Και αν έχω το χάρισμα να προφητεύω και γνωρίζω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε να μετακινώ με τη δύναμη της ακόμη και τα βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε δεν είμαι τίποτε απολύτως. Και αν πουλήσω όλη την περιουσία μου για να χορτάσω με ψωμί όλους τους φτωχούς, και αv παραδώσω το σώμα μου για να καεί, αλλά αγάπη δεν έχω, τότε σε τίποτε δεν ωφελούμαι. Η αγάπη είναι μακρόθυμη, είναι ευεργετική και ωφέλιμη, η αγάπη δε ζηλεύει, η αγάπη δεν ξιπάζεται (= δεν καυχιέται), δεν είναι περήφανη, δεν κάνει ασχήμιες, δε ζητεί το συμφέρον της, δεν ερεθίζεται, δε σκέφτεται το κακό για τους άλλους, δε χαίρει, όταν βλέπει την αδικία, αλλά συγχαίρει, όταν επικρατεί η αλήθεια. Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει.Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει Αν υπάρχουν ακόμα προφητείες, θα έλθει μέρα που και αυτές θα καταργηθούν αν υπάρχουν χαρίσματα γλωσσών και αυτά θα σταματήσουν αν υπάρχει γνώση και αυτή θα καταργηθεί. …  Ώστε τώρα μας απομένουν τρία πράγματα: η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Πιο μεγάλη όμως από αυτά είναι η αγάπη.

Wislawa Szymborska «Το μίσος»

Δείτε πόσο αποδοτικό είναι ακόμα,

πόσο διατηρείται σε φόρμα

το μίσος στον αιώνα μας.

Πόσο εύκολα υπερπηδά και τα πιο ψηλά εμπόδια.

Με τι ταχύτητα εφορμά, πόσο γρήγορα μας εντοπίζει.

Δεν είναι σαν τα άλλα αισθήματα.

Ταυτόχρονα μαζί το πιο γηραλέο

     και το πιο νεαρό.

Από μόνο του γεννοβολάει αιτίες

που το ζωογονούν.

Όταν κοιμάται δεν πρόκειται ποτέ για

     αιώνια ανάπαυση.

Κι η αυπνία δεν εξαντλεί τη ρώμη του, τη θρέφει.

Κάποια θρησκεία ή μια άλλη

όποια και να ‘ναι το βρίσκει έτοιμο,

     στην αφετηρία.

Μια γενέθλια πατρίδα ή μια άλλη

όποια και να ‘ναι το βοηθάει να βρει

     ένα σημείο εκκίνησης.

Για κινητοποίηση αρκεί ακόμα και η δικαιοσύνη,

μέχρι ν’ αποκτήσει τη δική του ορμή.

Μίσος. Μίσος.

Με το πρόσωπό του στρεβλωμένο σε μια γκριμάτσα

     ερωτικής έκστασης.

Αχ, αυτά τα άλλα αισθήματα,

χωρίς πάθος, φιλάσθενα.

Από πότε η αδελφότητα προσελκύει τα πλήθη;

Πότε η συμπόνια τερμάτισε πρώτη;

Πότε πραγματικά η αμφιβολία ξεσήκωσε τον όχλο;

Μόνο το μίσος κατέχει αυτό που παίρνει.

Προικισμένο, δραστήριο, δουλεύει σκληρά.

Χρειάζεται ν’ αναφέρουμε πόσα τραγούδια

     έχει συνθέσει;

Όλες τις σελίδες που πρόσθεσε στα ιστορικά μας

     βιβλία;

Πόσα ανθρώπινα χαλιά έστρωσε πάνω

     σ’ αμέτρητες πλατείες και γήπεδα;

Ας μην έχουμε αυταπάτες.

Ξέρει τον τρόπο να δημιουργεί ομορφιά.

Με τις εξαίσιες λάμψεις πυρκαγιών

     στους ουρανούς τα μεσάνυχτα.

Με τις μεγαλόπρεπες εκρήξεις απ’ τις βόμβες του

     στα ρόδινα χαράματα.

Δεν γίνεται ν’ αρνηθεί κανείς το πάθος

     που εμπνέει απ’ τα ερείπια

και κάποιο ανάρμοστο χιούμορ που ανακαλύπτουμε

στη ρωμαλέα στήλη που προεξέχει ανάμεσά τους.

Το μίσος είναι ένας μάστορας της αντίθεσης

ανάμεσα σε εκρήξεις και νεκρική σιγή,

κόκκινο αίμα και λευκό χιόνι.

Και πάνω απ’ όλα δεν κουράζεται ποτέ

απ’ το πρωταρχικό μοτίβο του – του άψογου δήμιου

που υψώνεται πάνω στο ρυπαρό θύμα του.

Είν’ έτοιμο πάντοτε στις νέες προκλήσεις.

Αν χρειασθεί να περιμένει, θα περιμένει.

Λένε πως είναι τυφλό. Τυφλό;

Έχει το οξύτατο μάτι του ελεύθερου σκοπευτή

και ατενίζει ατρόμητα το μέλλον

όπως μόνο αυτό μπορεί.